Андрэй Аляксандраў: 1000 дзён за кратамі
Беларускі журналіст і медыяменеджар, былы намеснік дырэктара інфармацыйнага агенцтва БелаПАН быў затрыманы сілавікамі 12 студзеня 2021 года. З тае пары — практычна два гады і 9 месяцаў — ён знаходзіцца ў няволі. Суддзя Мінскага абласнога суда Вячаслаў Тулейка прысудзіў Андрэю Аляксандраву 14 гадоў пазбаўлення волі з адбываннем у калоніі. Гэта адзін з самых працяглых тэрмінаў зняволення, прызначаных беларускім журналістам-палітвязням.
Чатыры артыкулы Крымінальнага кодэкса
12 студзеня 2021 года Андрэй Аляксандраў быў затрыманы разам з ягонай дзяўчынай, Ірынай Злобінай. У афіцыйным паведамленні намеснік міністра ўнутраных спраў Беларусі Генадзь Казакевіч заявіў, што яны былі затрыманыя «па падазрэнні ў фінансаванні пратэснай дзейнасці». Паводле слоў сілавіка, Аляксандраў і Злобіна са жніўня 2020-га займаліся фінансаваннем асоб, якія бралі ўдзел у пратэстах у Мінску, у тым ліку шляхам аплаты адміністрацыйных штрафаў і кампенсавання сродкаў на ўтрыманне ў ЦІП і ІЧУ. Паводле паведамлення МУС, спісы і грошы на аплату штрафаў Аляксандраву перадаваў фонд BY_help, і ён аплаціў 250 штрафаў пакараным за ўдзел у пратэстах супраць фальсіфікацыі вынікаў мінулай прэзідэнцкай выбарчай кампаніі.
30 чэрвеня 2021 года Андрэю Аляксандраву выставілі новае абвінавачанне — за здраду дзяржаве (ч. 1 арт. 356 КК). 27 жніўня Следчы камітэт паведаміў, што распачаў супраць Аляксандрава яшчэ адну крымінальную справу — за ўхіленне ад выплаты падаткаў (ч. 2 арт. 243 КК). Крымінальныя справы распачалі таксама ў дачыненні да калег Андрэя па працы ў БелаПАН Дзмітрыя Наважылава і Ірыны Леўшынай.
У выніку Мінскі абласны суд 6 кастрычніка 2022 года прызнаў Андрэя Аляксандрава вінаватам паводле чатырох крымінальных артыкулаў:
-
ч. 2 арт. 342 КК (Арганізацыя групавых дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак і падрыхтоўка альбо навучанне такой дзейнасці);
-
ч. 1 арт. 356 КК (Здрада дзяржаве);
-
ч. 1 арт. 361–1 КК (Удзел у экстрэмісцкім фармаванні);
-
ч. 2 арт. 243 КК (Ухіленне ад выплаты падаткаў і збораў).
6 студзеня 2023 года Вярхоўны суд разгледзеў апеляцыйную скаргу фігурантаў «справы БелаПАН». Прысуды пакінулі ў сіле, нязначна змянілі толькі некаторыя фармулёўкі.
Адна з галоўных падзей за кратамі — Андрэй Аляксандраў і Ірына Злобіна пабраліся шлюбам
Падчас судовага працэсу Андрэй Аляксандраў і ягоная дзяўчына Ірына Злобіна сталі мужам і жонкай. На момант затрымання дзяўчына развівала ўласны бізнес — мела краму па продажы кветак і сувеніраў. Вяселле з Андрэем Аляксандравым яны таксама планавалі, але ажыццявіліся гэтыя планы ў мінскім следчым ізалятары — там адбыўся роспіс. Паводле ўспамінаў сукамерніц Ірыны, дзеля гэтай падзеі ёй перадалі прыгожую сукенку чорнага колеру. Сведак на рэгістрацыі шлюбу не было — прысутнічалі толькі канваіры.
6 кастрычніка 2022 года Ірыну Злобіну асудзілі да 9 гадоў пазбаўлення волі. Яе абвінавацілі па двух артыкулах Крымінальнага кодэкса: «Арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, што груба парушаюць грамадскі парадак, альбо актыўны ўдзел у іх» (арт. 342 КК) і «Здрада дзяржаве» (арт. 356 КК).
Жанчына адбывае пакаранне ў гомельскай папраўчай калоніі. На кравецкай выворчасці ў калоніі яна шые майкі. Сужэнцам дазволілі ліставанне.
Андрэй схуднеў за кратамі на 40 кілаграмаў, але трымаецца аптымістычна
Пра гэта стала вядома з яго лістоў да сваякоў. З Наваполацкай папраўчай калоніі № 1, дзе Андрэй адбывае прысуд, даходзяць звесткі, што ён працуе ў цэху дрэваапрацоўкі, збірае паддоны.
Са звестак, якія даходзяць з‑за кратаў, таксама вядома, што ў калоніі Андрэй Аляксандраў імкнецца падтрымліваць добрую фізічную форму, робіць практыкаванні. Спорт здаўна быў ягоным захапленнем: хто даўно знаёмы з Андрэем Аляксандравым, ведае, што ён зацяты спартовы тэарэтык і практык. Сапраўдная «энцыклапедыя» разнастайнай статыстыкі, асабліва што тычыцца англійскай футбольнай Прэм’ер-лігі і ўлюбёнага клуба «Ліверпуль». Ужо за турэмнымі мурамі «Валадаркі» ён ператварыў на беларускую мову камандны гімн You’ll Never Walk Alone.
Усё жыццё Андрэй і сам гуляў у футбол — падчас журналісцкіх турніраў абараняў гонар інфармагенцтва БелаПАН.
За кратамі Андрэй намагаецца шмат чытаць і піша вершы. Напрыканцы 2021 года ён стаў лаўрэатам прэміі імя Францішка Аляхновіча, заснаванай Радыё «Свабода» і Беларускім ПЭНам. Гэта адмысловая прэмія за творы, якія грунтуюцца на асабістым аўтарскім турэмным досведзе, Андрэй атрымаў яе за верш «Краты — толькі хэштэг».
Сёлета ў студзені ў наваполацкай ПК‑1 Андрэй Аляксандраў адзначыў 45-гадовы юбілей — ужо трэці запар дзень нараджэння ў няволі.
Былы намеснік дырэктара незалежнага інфармацыйнага агенцтва БелаПАН, журналіст і медыяменеджар Андрэй Аляксандраў нарадзіўся ў 1978 годзе ў расійскім Ніжнім Тагіле ў сям’і вайскоўца, але з дзяцінства жыў у Паставах на Віцебшчыне. Пасля школы скончыў гісторыка-філалагічны факультэт Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта, але знайшоў сябе ў творчай працы.
Журналісцкую кар’еру ён пачаў у наваполацкай газеце «Хімік», вядомай сваімі дэмакратычнымі традыцыямі яшчэ з савецкіх часоў.
Андрэй шмат вучыўся, да таго ён атрымаў ступень магістра мэдыяменеджменту ва Уэстмінстэрскім універсітэце ў Лондане. Падчас вучобы займаўся грамадскай дзейнасцю: супрацоўнічаў з праваабарончымі арганізацыямі Index on Censorship і Article 19, быў сябрам «Згуртавання беларусаў у Вялікай Брытаніі», актыўна ўдзельнічаў у жыцці беларускай дыяспары. Меў магчымасць застацца за мяжой, але вярнуўся ў Беларусь.
Цягам 2009–2012 гадоў быў у кіраўніцтве Беларускай асацыяцыі журналістаў, стаў адным з ініцыятараў інфармацыйнай кампаніі БАЖ «Журналісты за гістарычную спадчыну».
З 2015-га па 2018 год быў у дырэктараце БелаПАН, потым стаў яго медыякансультантам. У 2020 годзе Андрэй Аляксандраў не змог заставацца ў баку ад палітычных падзей у выніку чаго і апынуўся за кратамі. 18 студзеня 2021 года беларуская праваабарончая супольнасць прызнала яго палітычным вязнем.
Падтрымаць Андрэя ў гэты няпросты для яго час можна лістом ці паштоўкай, накіраваўшы іх на адрас: 211440, Віцебская вобласць, г. Наваполацк, вул. Тэхнічная, 8, Аляксандраву Андрэю Валер’евічу.
Чытайце яшчэ:
Верш Андрэя Аляксандрава загучаў па-ангельску. Акцыя да 1000 дзён зняволення медыяменеджэра
Запрет иностранных медиа: может ли государство ссылаться на «взаимность»?
Free Belarus Center запусціў новы праект на YouTube-канале