Тры іранскія журналісткі, якія знаходзяцца ў зняволенні, удастоены Сусветнай прэміі ЮНЕСКА/Гільерма Кано

Тры лаўрэаткі

Нілуфар Хамедзі з’яўляецца журналісткай вядучай рэфармісцкай штодзённай газеты Shargh. Яна паведаміла навіна аб гібелі Махсы Аміні пасля яе затрымання паліцыяй 16 верасня 2022 года. З верасня 2022 года яна знаходзіцца ў адзіночнай камеры ў іранскай турме Эвін.

Элаэ Махамадзі — журналістка рэфармісцкай газеты Ham-Mihan, якая асвятляе праблемы сацыяльнай сферы і гендэрнай роўнасці. Яна асвятляла пахаванне Махсы Аміні і таксама ўтрымліваецца ў турме Эвін з верасня 2022 года. Раней, у 2020 годзе, ёй было забаронена весці рэпартажы цягам года ў сувязі з яе працай.

«Цяпер як ніколі важна аддаць даніну павагі ўсім жанчынам-журналістам, якім не дазваляюць выконваць сваю працу і якія сутыкаюцца з пагрозамі і замахам на іх асабістую бяспеку. Сёння мы ўшаноўваем іх прыхільнасць праўдзе і падсправаздачнасці», — падкрэсліла Генеральны дырэктар ЮНЕСКА Одрэ Азуле.

Нілуфар Хамедзі і Элаэ Махамадзі былі прызнаныя лаўрэаткамі Міжнароднай прэміі за свабоду прэсы 2023 года, якая прысуджаецца «Канадскімі журналістамі за свабоду слова» (CJFE), і прэміі Луіса М. Лаёнса 2023 года за праяву прыстойнасці і захаванне журналісцкай этыкі. Яны ўключаны ў спіс 100 самых уплывовых людзей 2023 па версіі часопіса Time.

Наргес Махамадзі шмат гадоў працавала ў розных газетах, а таксама з’яўляецца аўтарам і віцэ-дырэктарам грамадскай арганізацыі «Цэнтр абароны правоў чалавека» (DHRC), якая базуецца ў Тэгеране. Цяпер яна адбывае 16-гадовы турэмны тэрмін у турме Эвін. Яна працягвае весці друкаваныя рэпартажы з турмы, а таксама браць інтэрв’ю ў іншых вязняў. Гэтыя інтэрв’ю былі ўключаны ў яе кнігу «Белае катаванне». У 2022 годзе яна атрымала прэмію «Рэпарцёры без межаў» (RSF) за мужнасць.

Журналісткі пад пагрозай

Ва ўсім свеце жанчыны-журналісты і работніцы СМІ сутыкаюцца з ростам колькасці нападаў у рэальным жыцці і ў Інтэрнеце і падвяргаюцца непрапарцыйным і спецыфічным пагрозам. Гендэрны гвалт, якому яны падвяргаюцца, уключае стыгматызацыю, сексісцкія выказванні, тролінг, фізічныя напады, згвалтаванні і нават забойствы. ЮНЕСКА выступае за забеспячэнне бяспекі журналістак і супрацоўнічае з партнёрамі для вызначэння і ўкаранення перадавога вопыту і абмену рэкамендацыямі з усімі бакамі, якія ўдзельнічаюць у супрацьдзеянні нападам на журналістак, што прызнаецца шматлікімі рэзалюцыямі ААН.

«Мы аддаём даніну павагі смелай працы іранскіх журналістак, чые рэпартажы прывялі да гістарычнай рэвалюцыі пад кіраўніцтвам жанчын. Яны заплацілі высокую цану за сваё імкненне асвятляць і распаўсюджваць праўду. І таму мы поўныя рашучасці аддаць ім належнае і гарантаваць, што іх галасы былі чутныя ва ўсім свеце да таго часу, пакуль яны не апынуцца ў бяспецы і на волі», — пракаментавала старшыня міжнароднага журы, які складаецца з прафесіяналаў у галіне СМІ, Зайнаб Салбі.

У 2021 годзе ЮНЕСКА апублікавала даследаванне «Озноб», прысвечанае глабальным тэндэнцыям анлайн-гвалту ў дачыненні да жанчын-журналістаў, якое прадэманстравала маштабы нападаў на журналістак і іх уплыў на іх дабрабыт, працу і свабоду друку ў цэлым.

ЮНЕСКА супрацоўнічае з партнёрамі ў галіне распрацоўкі практычных інструментаў для журналістаў, кіраўнікоў СМІ і рэдакцый навін, каб рэагаваць на гвалт у Інтэрнеце і за яго межамі. ЮНЕСКА таксама супрацоўнічае са спецыялізаванымі арганізацыямі для навучання жанчын-супрацоўнікаў СМІ на месцах і ў рэжыме анлайн, а таксама працуе з прадстаўнікамі службаў бяспекі для павышэння іх дасведчанасці аб свабодзе выказвання меркаванняў з улікам гендэрнай спецыфікі.

Чытайце яшчэ:

Старшыня БАЖ Андрэй Бастунец: «Сведчанне таго, як рэжым ставіцца да свабоды слова і ЮНЭСКА»

«Я застаюся, каб тым, хто зараз за кратамі, і тым, хто быў вымушаны з’ехаць, было куды вяртацца»: погляд журналістаў знутры краіны

Апублікаваны індэкс свабоды прэсы-2023: Беларусь апусцілася на чатыры пазіцыі