Фатограф Плыткевіч: Атрымліваецца, выдавецтвы маюць права не плаціць аўтарам за здымкі
Дырэктар краязнаўчага выдавецтва «Рыфтур», беларускі фатограф і дасьледчык прыроды Сяргей Плыткевіч накіраваў адкрыты ліст старшыні Вярхоўнага суду Рэспублікі Беларусь Валянціну Сукалу.
У лісьце ён запытвае, ці могуць «Рыфтур» і іншыя выдавецтвы выкарыстоўваць фатаздымкі без дазволу і бяз выплаты ганарараў аўтарам.
Падставай для ліста стала адмова Вярхоўнага суду вядомаму блогеру і фатографу Антону Матольку ў задавальненьні пазову да Белтэлерадыёкампаніі. Антон Матолька настойваў, каб зь Белтэлерадыёкампаніі спагналі адну капейку ў якасьці кампэнсацыі за маральную шкоду ад выкарыстаньня на канале «Беларусь 1» ягоных здымкаў паўночнага зьзяньня без пазначэньня аўтарства, а таксама каб на сайце кампаніі зьявілася публічнае выбачэньне і каб яму кампэнсавалі выдаткі, панесеныя на здыманьне.
«Гэта першы прысуд паводле закону „Аб аўтарскім праве“, які, на маё глыбокае перакананьне, ня проста не адпавядае літары закону — прычым тут сацыяльная зьява і творчая фатаграфія? — але і заснаваны на абсалютна непрафэсійнай экспэртызе, на думцы чалавека, які ня мае дачыненьня да фатаграфіі як такой і фотамастацтва ў цэлым. Практыка судовай экспэртызы, калі мы хочам, каб у Рэспубліцы Беларусь выконваліся законы і паважаліся рашэньні судоў, павінна грунтавацца на заключэньнях экспэртаў у канкрэтнай галіне ведаў, а ня проста людзей, якія атрымалі адпаведную адукацыю. Пры гэтым іншы бок канфлікту павінен мець магчымасьць прадставіць у судзе альтэрнатыўнае меркаваньне прафэсійных экспэртаў», — піша Сяргей Плыткевіч.
У сваім лісьце ён пытае Валянціна Сукалу: «Ці мае права выдавецтва „Рыфтур“, а таксама ўсе іншыя выдавецтвы Рэспублікі Беларусь, якія выпускаюць краязнаўчую літаратуру пра родную краіну, гэтак жа, як і Белтэлерадыёкампанія, выкарыстоўваць без дазволу аўтараў і выплаты ім ганарараў здымкі, на якіх адлюстраваная прырода і архітэктура нашай краіны?
Калі адказ „так“, то беларускім заканадаўцам для замацаваньня гэтай практыкі неабходна ўносіць зьмены ў закон „Аб аўтарскім праве“, пры гэтым ня варта забываць пра тое, што ва ўсіх астатніх краінах сьвету правы творчых работнікаў строга абароненыя.
Калі адказ — „не“, то чаму выключэньне робіцца толькі для Белтэлерадыёкампаніі?»
18 сакавіка 2015 году тэлеканал «Беларусь 1» у дзённым выпуску навінаў распавёў пра рэдкую для Беларусі прыродную зьяву — паўночнае зьзяньне. Сюжэт называўся «Паўночнае зьзяньне колеру беларускага сьцяга». У сюжэце былі выкарыстаныя фатаздымкі, якія Антон Матолька зрабіў напярэдадні непадалёк ад Вязынкі Маладэчанскага раёну, але ягонае аўтарства не было пазначанае. Таксама блогера абурыла, што здымкі асацыююцца з колерамі дзяржаўнага сьцяга. Між тым ён прыхільнік нацыянальнага сьцяга — бел-чырвона-белага.
Сяргей Плыткевіч — заснавальнік краязнаўчага выдавецтва «Рыфтур», старшыня Беларускага грамадзкага аб’яднаньня «Фотамастацтва» зь лютага 2008 году па сакавік 2016 году, аўтар фотаальбомаў «Мая Беларусь», «Беларуская экзотыка», «Нечаканая Беларусь», «Плянэта Беларусь», стваральнік сайта www.planetabelarus.by.
Фота holiday.by