“Ну, як ты? Спраўляешся? Можа, дапамагчы нечым?”: тры асабістыя гісторыі да Міжнароднага дня салідарнасці журналістаў

Юлія Альгерчык: “Калега гатова была даслаць у Нарвегію пасылку з беларускім зефірам”

Журналістка Юлія Альгерчык адчула журналісцкую прафесійную салідарнасць адразу, калі прыйшла працаваць на TUT.ВY :

— Я тады ўразілася адносінамі паміж рэдактарамі і журналістамі. Не было грані начальнік-падначалены. Усе былі аднолькавыя. TUT.ВY — гэта ж глыба. А сябе адчувала такой бездапаможнай. Думалася: дзе я, а дзе TUT.ВY .

Але калі нешта не атрымлівалася, мяне вельмі падтрымлівалі, асабліва Марына Золатава. Яна магла проста падысці і спытаць: “Ну, як ты? Спраўляешся? Можа, дапамагчы нечым?”

Канечне, было прыемна ад усведамлення, што чалавек такога ўзроўню падыходзіць да цябе і пытаецца пра твае адчуванні.

Пасля разгрому TUT.ВY Юля мусіла з’ехаць у незнаёмы Кіеў. Былі і сум, і слёзы. Але на дапамогу зноў прыходзілі калегі, якія апынуліся тут:

—  Сустракаліся, абдымаліся, як родныя, маглі паплакаць. Мая калега, якая ведала, што мне самотна, прыбягала з прадуктамі з іншага канца вялізнага Кіева, гатавала есці і карміла мяне.

А калі ва Украіне пачалася вайна, рэдакцыя «Зеркало» (праект былой каманды TUT.ВY) у першы ж дзень змог арганізаваць выезд сваіх журналістаў з краіны:

 — У пяць раніцы я прачнулася ад таго, што ляцяць ракеты, і тут жа тэлефон пачаў бесперапынна званіць. Усе пыталіся, як я. У той дзень адбывалася нешта жахлівае: машыны былі занятыя, аўтобусы таксама, людзі ратавалі свае сем’і.

Але калегі, знаходзячыся нават не ва Украіне, паклапаціліся пра нас. І позна ўвечары на таксі мы змаглі выехаць.

Цяпер Юля ў Нарвегіі. Часам і тут накрывае самота. Да таго ж ёсць абмежаванасць у зносінах, бо журналістка не ведае ні англійскай, ні нарвежскай мовы.

 — Здараецца, свой сум выліваю ў фэйсбучныя пасты. І тут жа мне калегі пачынаюць пісаць у паведамленні або тэлефанаваць са словамі падтрымкі. Неяк напісала, што нарвежскія прадукты нязвыклыя для мяне. Тады былая калега з Мінска сказала, што яна гатовая даслаць мне пасылку з беларускімі прадуктамі: зефірам, печывам. Пры гэтым чалавек цяпер без працы, без грошай, жыве ў небяспецы, але падтрымлівае і падбадзёрвае мяне. Такія моманты дорага каштуюць.

А яшчэ беларускую журналістку падтрымалі нарвежскія калегі: запрасілі да сябе на сход, аплацілі гатэль і рэстаран, адбымалі, хлопалі па плячы.

Алесь Пазняк: “Галоўны рэдактар прыйшоў у шортах у міліцэйскі пастарунак, каб пабачыць нас”

Летам 2020 года Алесю як журналісту рэгіянальных выданняў “1 Рэгіён” і “Ганцавіцкі час” разам з калегамі давялося асвятляць палітычныя падзеі:

— 20 чэрвеня 2020 года каля плошчы, што насупраць райвыканкама ў Ганцавічах, сабралася некалькі дзесяткаў чалавек. Людзі стаялі, размаўлялі паміж сабой, пілі каву. Верагодна, што частка прыйшла падтрымаць тых, супраць каго ўжо пачаліся палітычныя рэпрэсіі. Скончылася ўсё жахліва. Міліцыя збівала і мужчын, і жанчын. Людзі атрымалі штрафы і суткі.

Я з маім калегам Сяргеем Багровым, з якім вялі стрым, таксама ў той вечар быў збіты і затрыманы.

У выніку на судзе ў Баранавічах 22 чэрвеня Сяргей атрымаў 15 сутак арышту, я штраф – 30 базавых.

Алесь прыгадвае: тады калегі журналісты з розных выданняў зрабілі ўсё магчымае, каб данесці максімальна шырока інфармацыю пра тое, што адбылося ў Ганцавічах. На судзе прысутнічалі прадстаўнікі БАЖ. З падачы Асацыяцыі быў запушчаны збор на пакрыццё штрафаў. 

— Салідарнасць у любой арганізацыі — гэта вялікая справа, — лічыць суразмоўца. — І ў нашай рэдакцыі яна моцна адчувалася. Бо “наезды” на журналістаў пасля гэтага не скончыліся. Гэта быў толькі пачатак, бо ўрэшце газета была знішчаная.

Галоўны рэдактар нашага выдання Пётр Гузаеўскі заўсёды прыкладаў намаганні, каб журналісты маглі адчуваць сваю абароненасць і гонар за тое, што робяць вялікую справу.

Памятаю, пасля затрымання 20 чэрвеня, Пётр Паўлавіч прыйшоў у шортах у міліцэйскі пастарунак, каб пабачыць на ўласныя вочы, што адбылося з яго калегамі. Мы былі ў холе перад дзяжурнай часткай. Але рэдактара не пусцілі і на заяву вызваліць нас далі адмову.

Па сённяшні дзень Алесь падтрымлівае цёплыя адносіны амаль з усімі былымі калегам, хаця жыве ўжо амаль год у Нью-Ёрку. Тут існуе газета “Беларус”, якая пачала выдавацца паваеннай беларускай эміграцыяй. З моманту яе заснавання прайшлі дзесяцігоддзі, але “Беларус” па-ранейшаму жыве і прымае новых журналістаў і сяброў. На валанцёрскай аснове тут працуе і ганцавіцкі журналіст.

Дар’я Ліс: “То кавы дапамогуць наліць, то праз прыступкі перабрацца”

Для журналісткі-фрылансеркі на вазку Дар’і Ліс найбольш яскравым прыкладам прафесійнай салідарнасці стаў паспяховы дабрачынны збор на электравазок у 2017 годзе.

— Свабода перамяшчэння — суперважная рэч, — кажа журналістка. — І да сёння я ўдзячная калегам і сябрам, якія тады маральна і фінансава падтрымалі мяне.

Каманда журналістаў і сяброў займалася распаўсюдам інфармацыі, ладзіла дабрачынныя імпрэзы, вырашала тэхнічныя моманты, стварыла адмысловую старонку для збораў у Фэйсбуку, дзе публікавалася актуальная інфармацыя.

У выніку сабралі 8000 еўра, 6500 з якіх сышло на вазок. Астатнія грошы – на аплату падаткаў, вертыкалізатар і іншыя патрэбныя рэчы.

— Тады я выбрала сабе вазок Storm 4 Invacar для прагулак з добрай праходнасцю, але дастаткова кампактны. Максімальная хуткасць — 10 кіламетраў у гадзіну. Ёсць магчымасць падняць падножкі пультам і змяніць вугал нахілу сядзення, каб спіне можна было адпачыць. І для ног гэта вельмі добра — яны баляць і ацякаюць, калі шмат сяджу, — распавядае Дар’я.

Тым вазком журналістка карыстаецца і сёння. Бо без яго, па словах Дар’і, немагчыма было б хадзіць па Залессі, а значыць, і працаваць.

— Увогуле, на любым навучальным семінары калегі дапамагаюць ці то каву наліць, ці то праз прыступкі перабрацца. За што шчыры дзякуй, — падсумавала журналістка.

Чытайце яшчэ:

«Раблю праграмы пра беларусаў у каўказскім рэгіёне»: радыйшчык Андрэй Мялешка пра працу і жыццё пасля экстранага пераезду ў Грузію

Парушэнне аўтарскага права ці непаразуменне? Выстава Free Belarus у Празе выклікала абурэнне фатографаў

Сёлетнім лаўрэатам прэміі імя Анатоля Іверса стаў журналіст і паэт Мікола Канановіч