@sovbel ці @nasa_niva: хто ў студзені твітнуў больш?

Сайт, дадатак для мабільнага тэлефона, старонкі ў сацыяльных сетках – джэнтэльменскі набор паважанага друкаваная выдання. Што дае газеце прысутнасць у Інтэрнэце? Пашырэнне аўдыторыі, аператыўнасць і магчымасці манетызацыі. Але ёсць і мінусы – інфармацыя ў газеце аказваецца не такой ужо і ўнікальнай. Які сэнс набываць свежы нумар, калі ўсё можна прачытаць на сайце і ў сацсетках? Пытанне-выклік, якое вымушае традыцыйныя СМІ шукаць новыя мадэлі працы, падпіскі, продажу інфармацыі і рэкламных плошчаў.

Сусветныя друкаваныя СМІ надаюць шмат увагі працы ў сацыяльных сетках, маюць сваю ўнікальную палітыку фармавання навінавай стужкі, працы з анлайн-аўдыторыяй і кантакту з чытачамі. Але асноўнае, што даюць Twit­ter і Face­book друкаванаму выданню, – гэта наведвальнасць сайта, і, як вынік, – падвышэнне кошту рэкламы. Гэта адзін з самых зручных і простых спосабаў дасягнуць аўдыторыі і падаць як найшырэй эксклюзіўную інфармацыю.

Як фармуюць сваю прысутнасць у Інтэрнэце беларускія друкаваныя незалежныя і дзяржаўныя выданні? Ці маюць яны акрэсленую палітыку? Хто з медыя лідар па колькасць чытачоў у сацсетках? Як адрозніваецца напаўненне Twit­ter і Face­book акаўнтаў дзяржаўных і незалежных выданняў? Каб адказаць на гэтыя пытанні, было праведзена параўнальнае даследаванне прысутнасці беларускіх друкаваных дзяржаўных і незалежных выданняў у Інтэрнэце і папулярных сацыяльных сетках.

Апісанне даследавання

Мэты даследавання. Выявіць палітыку прысутнасці ў Інтэрнэце і, у прыватнасці, у сацыяльных сетках друкаваных дзяржаўных і незалежных беларускіх медыя праз аналіз афіцыйных сайтаў, старонак і афіцыйных акаўнтаў газет. Выявіць найбольш актыўныя і пасіўныя традыцыйныя медыя ў Інтэрнэце, вылучыць лідараў па колькасці падпісчыкаў у сацыяльных сетках, зразумець, якая з сетак найбольш папулярная ў рэдакцый беларускіх газет і сярод чытачоў (г.зн. адказаць на пытанні, у якой з сацыяльных сетак рэдакцыі змяшчаюць больш інфармацыі і акаўнт якой газеты мае найбольшую колькасць падпісчыкаў).

Таксама аналіз закліканы даць уяўленне пра тое, на якую мадэль робяць стаўку рэдакцыі беларускіх друкаваных медыяў. Ці ёсць перспектыва канвергенцыі беларускіх друкаваных СМІ ў анлайн-выданні і ці спрабуюць рэдакцыі прадаваць кантэнт праз Інтэрнэт.

Метад і этапы даследавання. У межах даследавання былі абраныя найбольш папулярныя друкаваныя дзяржаўныя і незалежныя выданні, прааналізаваныя іх афіцыйныя сайты на наяўнасць платных паслуг, анлайн-сервісаў, рэкламы сайтаў у сацыяльных сетках і прапаноў мабільных дадаткаў.

Наступны этап даследавання – аналіз акаўнтаў абраных выданняў у сацыяльных сетках: вылучэнне старонак у найбольш папулярных сацыяльных сетках, выяўленне колькасці падпісчыкаў, колькасці інфармацыі, размешчанай рэдакцыямі ў лютым 2016 г. Апісанне і параўнанне атрыманых дадзеных.

Друкаваныя выданні: адбор, абгрунтаванне

Дзеля таго, каб параўнаць дадзеныя прысутнасці ў Інтэрнэце дзяржаўных і незалежных СМІ, былі выбраныя цэнтральныя газеты з найбольшымі накладамі: незалежнае выданне “КП-Комсомольская правда в Белорусии” і дзяржаўная газета “СБ-Беларусь сегодня”. А таксама выданні, якія прадстаўляюць вызначаны сегмент, напрыклад, газета “Звязда” – ключавое выданне дзяржаўнага холдынгу “беларускамоўных культурна-асветніцкіх друкаваных СМІ” (холдынг створаны ў лістападзе 2012 года, “Медыясфера Беларусі”, Мн, 2014, с. 9). Незалежнае выданне з амбіцыямі беларускамоўнага таблоіда – “Наша Ніва”, незалежная грамадска-палітычная газета “Народная воля” і інш.

Апісанне выданняў:

Аналіз афіцыйных сайтаў вылучаных друкаваных СМІ

Дадзеныя, прыведзеныя вышэй у табліцы, паказваюць, што ўсе абраныя друкаваных медыя маюць афіцыйны інтэрнэт-сайт. Наступная табліца, складзеная па выніках аналізу сайтаў газет, паказвае, якія паслугі, акрамя ўласнай інфармацыі, друкаваныя выданні прапануюць аўдыторыі анлайн, у якіх сацыяльных сетках прапануюць чытачам свой кантэнт, ці маюць уласныя мабільныя дадаткі і інш.

Трэба адзначыць, што мабільны інтэрнэт – адзін з найбольш дынамічных сегментаў росту анлайн-сервісаў. Медыя фіксуюць усё больш чытачоў, якія карыстаюцца мабільнымі дадаткамі дзеля таго, каб чытаць газету.

Табліца 1.

RSS-плынь (ад анг. Rich Site Sum­ma­ry — узбагачанае абагульненне сайта) – гэта сервіс, з дапамогай якога ствараецца стужка кароткага апісання свежай інфармацыі на сайце са спасылкай на старонку з поўным зместам.

Прысутнасць беларускіх дзяржаўных і незалежных СМІ ў сацыяльных сетках. Аналіз афіцыйных старонак выданняў.

Ніжэй прыведзеная табліца, складзена паводле аналізу афіцыйных акаўнтаў абраных друкаваных выданняў у найбольш папулярных сацыяльных сетках Face­book, ВКонтакте, insta­gram, Twit­ter і YouTube. Кожны сацыяльны сервіс мае свае асаблівасці і скіраванасць на інфармацыйны фармат:

• insta­gram – сервіс для абмену фотаздымкамі і відэа, які дазваляе здымаць фота і відэа і дастасоўваць да іх розныя фільтры.
• YouTube — відэахостынг (сховішча), які дае магчымасць захоўваць і дэманстраваць відэа. Карыстальнікі могуць загружаць, праглядаць ацэньваць, каментаваць і дзяліцца відэа, змешчаным на YouTube, змяшчаць відэа на іншых сервісах і сайтах.
• Twit­ter – сацыяльная сетка для публічнага абмену кароткімі паведамленнямі. Карыстальнікі Twit­ter вядуць “мікраблогі” – публікуюць інфармацыю ў выглядзе кароткіх паведамленняў (sms-фармат).
• Face­book, і ВКонтакте – сацыяльныя сеткі, якія дазваляюць стварыць профіль, карпаратыўную старонку, групу. Сервісы дазваляюць загружаць фотаздымкі і відэа, друкаваць уласную інфармацыю, каментаваць інфармацыю “сяброў”, выказваць сваё стаўленне праз функцыі “like” ці “Мне нравится” і г.д.

Усе вышэйзгаданыя сэрвісы з’яўляюцца альбо маюць выразныя рысы сацыяльных сетак. Для медыя сацыяльныя сеткі – магутны і бясплатны інструмент працы, паколькі яны прадстаўляюць прамы адрасны выхад на інтэрнэт-аўдыторыю і даюць магчымасць значна падвысіць наведвальнасць сайта. У Беларусі, па розных дадзеных, самымі папулярнымі сацыяльнымі сеткамі з’яўлюцца ВКонтакте, Однокласники і Face­book.

Акаўнт ёсць, але ці жывы ён? Ці спрыяе ён развіццю сайта і выдання? Каб адказаць на гэтыя пытанні, варта паглядзець на інтэнсіўнасць напаўнення акаўнтаў друкаваных медыяў у розных сацыяльных сетках. Часавыя межы для збору дадзеных – студзень 2016 г.

Ніжэй ў табліцы прыведзеная колькасць інфармацыйных адзінак (пастоў, твітаў, публікацый відэа), якія з’явіліся ў групах ці на старонках абраных медыя ў сацыяльных сетках у студзені 2016 г.

Апісанне атрыманых дадзеных

Як было адзначана вышэй, усе вылучаныя выданні маюць афіцыйныя інтэрнэт-сайты. Аднак пры аналізе было выяўлена, што далёка не ўсе друкаваныя газеты імкнуцца выкарыстаць магчымасці сеціва па максімуму.

Чытаць газету праз мабільныя дадаткі актыўна прапаноўваюць незалежныя выданні “КП –Комсомольская правда в Белоруссии” і “Наша Ніва”. Лідар па колькасці і якасці прапаноў – “КП-Комсомольская правда в Белоруссии”. Рэдакцыя ўклалася ў распрацоўку дадаткаў для ўсіх папулярных мабільных пляцовак iPad, iPhone, Android, Win­dows Phone 8. “Наша Ніва” мае адмысловую версію для смартфонаў (версія сайта, якая ашчадзіць мабільны трафік), а таксама дадатак для Android. Сайты “Нашай Нівы” і “Народнай Волі” прапануюць PDA-версію, – спрошчаны аналаг сайта, які функцыянуе ў звязцы з асноўным сайтам і служыць для больш лёгкага і простага доступу карыстальнікаў мабільных прылад да кантэнту асноўнай версіі сайта.

Прапаноў мабільных дадаткаў, а таксама PDA-версій на сайтах дзяржаўных газет «СБ-Беларусь Сегодня», «7 дней» і «Звязда» не выяўлена.

Далей, на сайце ўсіх абраных выданняў, акрамя газеты «7 дней», ёсць прапановы далучыцца да афіцыйных групаў медыя ў сацыяльных сетках. Усе выданні рэкламуюць свае старонкі ў сацыяльных сетках Twit­ter, Face­book, ВКонтакте. Таксама чытаць газету праз «Однокласники» запрашаюць «Звязда», «СБ-Беларусь Сегодня» і “КП –Комсомольская правда в Белорусии”. Спасылку на YouTube канал на галоўнай старонцы маюць «СБ-Беларусь Сегодня», “Наша Ніва” і “Звязда”. Акаўнты ў insta­gram і Live­Jour­nal  вядзе “Наша Ніва”.

Рэдакцыйны акаўнт у месенджэры Viber мае “КП-Комсомольская правда в Белоруссии”, – рэдкі выпадак для друкаваных СМІ.

Набыць PDF версію нумара анлайн прапануюць газеты «7 дней» і «Народная Воля». Іншых прапаноў па продажы кантэнту анлайн, (праз pay wall альбо праз іншыя інструменты), у межах дадзенага даследавання не выяўлена. Амаль усе выданні на сваіх афіцыйных сайтах прапануюць падпіску на друкаваную версію выдання і змяшчаюць падрабязную інструкцыю, як яе аформіць.

Усе абраныя незалежныя выданні маюць RSS-сервіс. З дзяржаўных медыя чытаць газету праз загалоўкі з актыўнымі спасылкамі прапаноўвае толькі “Звязда”.

• Найменшую колькасць сервісаў анлайн прапануе друкаванае выданне Дзяржаўнага інфармацыйнага агенцтва БелТА «7 Дней».
• Больш за ўсё прапаноў сваёй інтэрнэт-аўдыторыі мае незалежнае выданне “КП-Комсомольская правда в Белорусии”.
• Лідар па наяўнасці афіцыйных акаўнтаў у сацыяльных сетках – газета “Наша Ніва”. Рэдакцыя вядзе старонкі ў 6‑ці сацыяльных сетках.
• Найменш афіцыйных старонак у сацыяльных сетках мае «Народная воля».
• Спіс сацыяльных сетак, у якіх рэдакцыі дзяржаўных выданняў «СБ-Беларусь Сегодня» і «Звязда» вядуць афіцыйныя акаўнты, аднолькавы.

Прысутнасць і пазіцыянаванне друкаваных СМІ ў сацыяльных сетках. Табліца 2

У цэлым сабраныя дадзеныя гавораць, што рэдакцыі друкаваных СМІ імкнуцца падкрэсліць сваю ўнікальнасць, адзначыць афіцыйны статус рэдакцыйнай старонкі ў сацыяльных сетках. Але інфармацыя пра выданне збольшага мае інфарматыўны і сухі характар і не заахвочвае да актыўнай камунікацыі з “сябрамі” ці падпісчыкамі груп. Выключэнне – акаўнты “КП-Комсомольская правда в Белорусии”, аздобленыя кароткімі каментарамі, вітаннямі, гумарам: «Новости из Беларуси, лучшей в мире страны», «Эксклюзивные интервью звезд, удивительные кадры из жизни, песни и чудо-люди…» і г.д.

«Наша Ніва» і іншыя газеты пазначаюць у апісанні сваіх акаўтаў дату заснавання друкаванай газеты, (напр. 1906 г.) і змяшчаюць іншыя дадзеныя пра друкаваную версію, у прыватнасці, што газета «выходзіць штотыднёва ў сераду». Ці мае гэта інфармацыя значэнне для падпісчыкаў групы “Вконтакте”?

“Народная Воля” і “СБ-Беларусь Сегодня” ва ўсіх сацыяльных сетках змяшчаюць аднолькавую інфармацыю, напрыклад, “Независимая общественно-политическая газета” (“Народная воля”). «Звязда» імкнецца даць карыстальнікам розных сацыяльных сетак розную інфармацыю. Аднак і тут галоўным у змесце з’яўляецца апісанне і прасоўванне друкаванай версіі медыя.

Колькасныя дадзеныя

Колькасць чытачоў друкаваных СМІ ў сацыяльных сетках, агульныя дадзеныя.

Сабраныя дадзеныя паказваюць, што самыя шматлікія групы ў сацыяльных сетках маюць незалежныя выданні “КП-Комсомольская правда в Белоруссии” і “Наша Ніва” (каля 50 тыс. і 30 тыс. чытачоў адпаведна). Трэцяе месца па колькасці чытачоў у сацыяльных сетках мае дзяржаўнае выданне “СБ-Беларусь сегодня” – каля 16. тыс чытачоў на момант замераў (люты 2016). На акаўнты «Народнай Волі» агульна падпісана больш за 8. тыс. чалавек. “Звязда” мае найменшы з выяўленых паказчыкаў – у сацыяльных сетках газету чытаюць 2,3 тыс. чалавек.

Як размяркоўваюцца прыведзеныя вышэй агульныя лічбы? У якіх сацыяльных сетках групы выданняў найбольш масавыя?

Размеркаванне аўдыторыі друкаваных СМІ ў папулярных сацыяльных сетках

Увогуле дадзеныя адрозніваюцца і не выяўляюць сацыяльную сетку-лідара па колькасці падпісчыкаў у групах друкаваных СМІ. Так, на “Народную волю” больш за ўсё чалавек падпісаныя ў Face­book, на “Нашу Ніву» – у сетцы ВКонтакте. “КП-Комсомольская правда в Белорусии” найбольш чытаюць у Twit­ter, – каля 30 тыс. падпісчыкаў, самая вялікая група друкаванага СМІ.

Памер груп дзяржаўных СМІ ў сацыяльных сетках настолькі прапарцыйны, што нават ставіць пад сумнеў прынцып спантаннасці іх фармавання. Так палова аўдыторыі “СБ-Беларусь сегодня” – сябры групы выдання ў сетцы ВКонтакте, а другая палова раўнамерна размеркаваная паміж YouTube, Face­book і Twit­ter. У “Звязды” колькасць падпісчыкаў у Face­book і Twit­ter - амаль аднолькавая.

Напаўненне акаўнтаў друкаваных медыяў у сацыяльных сетках. Аналіз інтэнсіўнасці

Проста прысутнічаць і эфектыўна працаваць у сацыяльных медыях – дзве розныя задачы. Адна справа – зарэгістраваць акаўнт і прапанаваць падпісацца на яго наведвальнікам сайта, а зусім іншая – зрабіць акаўнт цікавым, прывабным і эксклюзіўным. Аналіз напаўнення акаўнтаў друкаваных выданняў у сацыяльных сетках гаворыць пра тое, што не ўсе СМІ прыкладаюць намаганні для «пульсацыі» сваіх старонак у сацыяльных сетках.

Самыя «нежывыя» акаўнты ў сацыяльных сетках мае незалежнае выданне «Народная воля», – у студзені яны амаль не абнаўляліся. Далей – дзяржаўнае выданне «Звязда», – за месяц у сваіх акаўнтах рэдакцыя размясціла каля 500 абнаўленняў, большасць з іх у Twit­ter. Twit­ter увогуле з’яўляецца самай насычанай абнаўленнямі сацыяльнай сеткай. Магчыма, гэта тлумачыцца фарматам «мікраблога» – усяго 1–2 сказы, і навіна пайшла ў эфір.

Дзяржаўнае выданне “СБ-Беларусь сегодня” таксама актыўна карыстаецца дадзеным сервісам. У студзені рэдакцыя размясціла каля 700 твітаў. Гэта прыкладна 33 твіты кожны працоўны дзень, што значыць – свежая навіна ў акаўнце “СБ-Беларусь сегодня” ў Twit­ter з’яўлялася кожныя 15 хвілін (пры ўмове, што ў месяцы 21 працоўны 8‑гадзінны дзень). Акрамя таго, “СБ-Беларусь сегодня” – лідар па размяшчэнні відэа ў сетцы YouTube. Рэдакцыя дзяржаўнай газеты прапанавала сваім чытачам у студзені 27 сюжэтаў. Для параўнання: “Наша Ніва” размясціла ў YouTube 12 відэа, “КП-Комсомольская правда в Белоруссии” – 9.

Зноў звяртае на сябе ўвагу прапарцыйнасць і падабенства дадзеных дзяржаўных выданняў «Звязда» і «СБ-Беларусь сегодня”.

Лідар па размяшчэнні інфармацыі ў сацыяльных сетках у студзені – рэдакцыя газеты “Наша Ніва”. У Twit­ter і ў ВКонтакте выяўлена больш за 1000 рэдакцыйных твітаў і публікацый.

Дадзеныя ў акаўнтах “КП-Комсомольская правда в Белоруссии” падпарадкоўваюцца агульным тэндэнцыям – больш за ўсё пастоў у Twit­ter, затым па колькасці абнаўленняў ідуць сеткі ВКонтакте, Face­book і YouTube.

Высновы

Усе выданні – як дзяржаўныя, так і незалежныя, акрамя газеты БелТА “7 Дней”, – прысутнічаюць у сацыяльных сетках. “7 Дней” ігнаруе сацыяльныя медыя і не імкнецца прасоўваць свой кантэнт праз іх інструменты. Магчыма, таму, што выданне з’яўляецца часткай інфармацыйнага агенцтва, і сэнс існавання “7 Дней” – дасягнуць аўдыторыі, якая не карыстаецца сацыяльнымі медыя, не чытае стужку інфармацыйнага агенцтва БелТА, а аддае перавагу выключна друкаваным СМІ.

Найбольш шырока, раўнамерна і рознафарматна ў Інтэрнэце працуе рэдакцыя выдання “КП-Комсомольская правда в Белорусии”. Выданне прапануе не толькі шмат інфармацыі, але таксама зручныя прылады, інструменты і дадаткі дзеля таго, каб чытаць газету анлайн. Палітыка прыносіць свае вынікі: сайт “КП-Комсомольская правда в Белорусии” – самы наведвальны з сайтаў друкаваных СМІ ў Беларусі.

Незалежнае выданне “Народная воля” мае свае акаўнты ў сацыяльных сетках, але яны, на жаль, занядбаныя. Хутчэй за ўсё, газета робіць стаўку на сваю друкаваную версію, і падвышэнне наведвальнасці сайта не з’яўляецца прыярытэтам рэдакцыйнай палітыкі.

Менш увагі як дзяржаўныя, так і незалежныя СМІ надаюць сацыяльным сеткам, скіраваным на размяшчэнне візуальнай інфармацыі. Даследаванне ў insta­gram не паказалі вялікай актыўнасці СМІ ў гэтым сервісе, таксама і YouTube мае невялікія паказчыкі інтэнсіўнасці насычэння і ўдзелу аўдыторыі.

Дзяржаўныя і незалежныя выданні імкнуцца прысутнічаць у Сеціве і прыкладаюць высілкі дзеля таго, каб выглядаць у сацыяльных сетках і ў Інтэрнэце прывабна і цікава. Аднак прыярытэтам застаецца друкаваны наклад і яго падвышэнне, – усе сайты рэкламуюць падпіску на друкаваныя версіі газеты. Карыстанне інфармацыяй і дадаткамі ў Сеціве – бясплатнае. Гэта значыць, што асноўныя крыніцы прыбытку медыя па-ранейшаму знаходзяцца “ў рэале”.