Што рабіць газеце ў эпоху “пасля вэб-сайта”? Парады ад Таццяны Рэпковай
“Ніколі ўжо мы не будзем зарабляць грошы так, як мы хацелі і як прызвычаіліся. Звыклы медыясвет распадаецца на нашых вачах”, — пра пераўтварэнні ў свеце СМІ падчас адкрытай лекцыі ў Мінску распавяла вядомы медыяэксперт у галіне друкаванай прэсы Таццяна Рэпкова.
У сваёй лекцыі “Медыятрэнды 2016: што чакае журналістыку ў бліжэйшай будучыні” эксперт адзначыла, што старыя медыйныя мадэлі з кожным днём губляюць сваю актуальнасць.
Старая мадэль друкаванага смі, калі асноўны прыбытак складалі наклад і рэклама, яшчэ некаторы час будзе жыццяздольнай. “Але гэта мадэль знікае з такой жа хуткасцю, з якой наступаюць новыя медыя, — гаворыць Таццяна Рэпкова. — Узнікае абсалютна іншая экасістэма, у якой даводзіцца працаваць медыя. Кожны дзень трэба думаць, што можна зрабіць, бо заўтра і гэтая магчымасць можа знікнуць”.
Медыя-рэцэпт ад Таццяны Рэпковай: акцэнт на мясцовыя супольнасці
На думку спн. Рэпковай, медыям у новым свеце — свеце пасля камунікацыйнай рэвалюцыі — трэба звярнуць увагу на дзве рэчы. Першае — мясцовыя супольнасці, як іх падтрымліваць, спрыяць іх стварэнню і развіццю. Другое — сродкі і спосабы эфектыўнага распаўсюду кантэнту.
Мясцовыя супольнасці. Эксперт лічыць, што журналістыцы ўжо недастаткова проста інфармаваць грамадства. Трэба ствараць супольнасці і ўключацца ў размову, што вядзецца ўнутры гэтых груп.
Супольнасці” (“местные сообщества” — рус., “community”, “local community” – англ.) — мясцовая грамада, насельніцтва, людзі якія жывуць разам, людзі аб’яднаныя падобнымі інтарэсамі.
Таццяна Рэпкова прывяла прыклад невялікага мясцовага выдання The Wenatchee World у паўднёва-цэнтральным Вашынгтоне. Місія газеты сфармулявана так: “Прыцягнуць, інфармаваць і натхняць нашыя супольнасці”.
На думку Рэпковай, гэта ўдалая фармулёўка — актуальная і незалежная ад тэхналогіяў і пляцовак, праз якія медыя выходзіць да чытача. “Не трэба больш гаварыць, “мы друкуем газету”, трэба фармуляваць місію, якая будзе весці выданне наперад гады і дзесяцігоддзі. Мы ўжо не кажам “аўдыторыя”, але гаворым “наша супольнасць”, з якой мы павінны пабудаваць новы ўзровень кантакту,” — кажа Рэпкова.
Місія і стратэгія зместу
“Стратэгія зместу” альбо распрацоўка стратэгій фармавання кантэнта павінна ўлічваць ключавыя інтарэсы супольнасці і адпавядаць ім. Эксперт раіць рэдакцыям даваць слова прадстаўнікам кам’юніці ў газеце, напрыклад, прапанаваць пісаць аўтарскія калонкі. “Людзі самі выбіраюць, пра што пісаць. Звычайна гэта тэмы, пра якія яны ведаюць больш, чым журналісты,” — кажа Таццяна Рэпкова.
Рэпкова прывяла прыклад мясцовага друкаванага выдання ў ЗША. Рэдакцыя газеты высветліла, што панядзелак і аўторак самыя правальныя дні для рэалізацыі накладу.
«Што рабіць? Скарачаць дні выдання? Не, пераглядзець стратэгію зместу,» — гаворыць Рэпкова. Выданне пераарыентавалася ў бок больш тэматычнай падачы матэрыяла і падзяліла тэмы па днях тыдня:
Мясцовы бізнес — панядзелак,
Здароўе — аўторак,
“Ад фермы да стала” — серада,
Забавы і стыль жыцця — чацвер і пятніца,
Адукацыя — субота,
Мясцовыя навіны — нядзеля.
Абноўленая стратэгія прынесла вынікі, — стратныя дні сталі для выдання самымі паспяховымі. Наклад у панядзелак і аўторак павялічыўся. Але канешне, гэта справа не аднаго дня ці месяца, — увасабленне новай стратэгіі зместу ў згаданым выданні заняло каля двух гадоў.
Падчас сваёй лекцыі ў Мінску Таццяна Рэпкова параіла звярнуць увагу на кнігу амерыканскага прафесара Дэна Кэнэдзі, у якой аўтар пераасэнсоўвае ролю журналістыкі ў пост-газетную эпоху: Dan Kennedy, «The Wired City: Reimagining Journalism and Civic Life in the Post-Newspaper Age» (University of Massachusetts Press, 2013)
Як распаўсюджваць кантэнт “пасля вэб-сайта”?
Паводле Таццяны Рэпковай, у сучасным медыясвеце выдаўцы згубілі кантроль над распаўсюдам кантэнту. “Google, Facebook і Twitter цалкам занялі поле навінаў. Мы павінны шукаць сябе і працаваць у гэтай прасторы “па-за навінамі”, — раіць эксперт. Таму выдаўцам і журналістам варта прыняць да ўвагі наступныя меркаванні:
Будучая “навіна” — гэта не артыкул. Журналістам трэба засяродзіцца на экасістэме навінаў.
Трэба шукаць натуральныя кропкі судакранання з супольнасцю, — месцы, праблемы, дзе можна падключыць кантэнт і далучыцца да размовы.
Заўсёды выпрабоўваць новыя ідэі і метады распаўсюду. “Бо тое, што яшчэ ўчора было платным, і дзе можна было зарабіць, ужо заўтра можа стаць бясплатным”.
Разам са звыклымі формамі распаўсюду кантэнта, як лічбавыя кіёскі, RSS стужкі, мабільныя дадаткі, live blogging (тэкставая трансляцыя) і live streaming (наўпроставыя аўдыё- і відэатрасляцыі з месца падзей) Рэпкова параіла рэдактарам сайтаў выкарыстоўваць “віджэты”, — укаранёны на вэб-сайце кантэнт іншых выдаўцоў ці сацыяльных сетак. “Размяшчэнне віджэта сацыяльных сетак ці віджэта надвор’я — гэта выгадна для ўсіх. Да ўсяго, гэта дапамагае развіваць супольнасці,” — сказала Таццяна Рэпкова.
“Віджэт” ад анг. widget — невялікія інфармацыйныя блокі, з пераходнай функцыяй, якія дэманструюць інфармацыю з іншых сайтаў. Гэта можа быць паток паведамленняў з Twitter’а, ці іншых сацыяльных сетак, а таксама навіны, надвор’е і г.д.
Медыяпрастора перасоўваецца ў бок панавання вялікіх сэрвісаў і інтэрнэт выдацоў, якія агрэгуюць навіны і пастаўляюць іх чытачам. “Будучыня — гэта гіперперсаналізаваная дастаўка навін, — кажа Рэпкова. — Цяпер асноўнае змаганне ідзе за тое, хто ў будучыні будзе валодаць кантэнтам”.
Больш інфармацыі пра апошнія сусветныя тэндэнцыі ў сферы навінавых медыя, можна паглядзець на старонцы Таццяны Рэпковай slideshare.net/trepkova, дзе эксперт дзеліцца сваімі прэзентацыямі і меркаваннямі.
Таццяна Рэпкова — вядомы медыяэксперт у галіне друкаванай прэсы, заснавальнік Клуба медыяменеджараў.
Арганізатарамі сустрэчы ў Мінску выступіў Пресс-клуб Беларусь, партнёры мерапрыемства — БАЖ, MYMEDIA, Медиакритика. У суботу, 19 сакавіка, Таццяна Рэпкова правяла майстар-клас для беларускіх журналістаў і рэдактараў.
Абмяркоўвайце ў каментах!