Як беларускім журналістам эфектыўна вырашаць пытанні з выкарыстаннем рэсурсаў Google?

Выкарыстанне інструментаў Google можа стаць вырашальным у падтрыманні незалежных медыяў. Кіраўнік Google News Lab у Цэнтральнай і Усходняй Еўропе Даніэль Жаса падзяліўся сваімі рэкамендацыямі для беларускіх журналістаў на Wis­la Video Forum, які ладзіў у Варшаве Press Club Belarus.

Фота: olia danile­vich для Pexels.com

Беларускія журналісты сутыкаюцца з сур’ёзнымі выклікамі: абмежаваннем свабоды слова, дэзінфармацыяй і абмежаванай падтрымкай беларускай мовы ў тэхналагічных прадуктах. Што з гэтым рабіць? У дадатак да парад Даніэля Жаса мы разгледзім іншыя магчымасці, якія прапануе Google для журналістаў у Беларусі.

Google News Lab — створаная ў 2015 годзе, глабальная каманда Google працуе з арганізацыямі навін, дапамагаючы ім вырашаць праблемы галіны, даючы доступ да навучання і новых тэхналогій для рэпартажаў і сторытэйлінгу.

Як вырашыць пытанне падтрымкі беларускай мовы ў прадуктах Google?

Праблема: Падтрымка беларускай мовы ў некаторых прадуктах Google, такіх як Google Ads і Google News, пакуль абмежаваная. Гэта ўскладняе працу медыяў, якія арыентуюцца на беларускую аўдыторыю.

Рашэнне: Як падкрэсліў Даніэль Жаса, Google разумее важнасць падтрымкі беларускай мовы і працуе над яе пашырэннем у розных прадуктах. Рэальныя крокі, паводле выступоўцы, ужо прымаюцца і хутка мы пабачым іх вынікі. Аднак некаторыя інструменты ўжо даступныя:

• Google Trans­late падтрымлівае беларускую мову і дазваляе перакладаць матэрыялы на іншыя мовы або з іншых моў. Гэта карысна для журналістаў, якія працуюць з міжнароднымі крыніцамі або жадаюць прасоўваць беларускі кантэнт на міжнародны ўзровень.
• Google News: Хоць падтрымка беларускай мовы абмежаваная, кампанія працягвае працаваць над яе пашырэннем. У будучыні гэты інструмент можа стаць важным для распаўсюджвання кантэнту на беларускай мове.

Бонус: Журналісты могуць выкарыстоўваць іншыя інструменты Google для адаптацыі свайго кантэнту для больш шырокай аўдыторыі, у тым ліку міжнароднай, праз пераклад і даступнасць на розных мовах.

Як праверыць факты і змагацца з дэзінфармацыяй?

Праблема: У Беларусі праблема дэзінфармацыі асабліва вострая, таму праверка фактаў становіцца ключавой задачай для журналістаў.

Рашэнне: Даніэль Жаса рэкамендуе выкарыстоўваць наступныя інструменты:

• Fact Check Explor­er — дазваляе хутка знаходзіць правераныя факты з розных крыніц і аналізаваць дакладнасць інфармацыі.
• Google Reverse Image Search — дапамагае праверыць сапраўднасць фатаграфій і вызначыць, ці з’яўляюцца яны фальшывымі.
• InVID & WeV­er­i­fy Exten­sions — пашырэнні для праверкі відэа і фатаграфій, якія дазваляюць журналістам вызначаць сапраўднасць мультымедыйнага кантэнту.

Бонус: Гэтыя інструменты не толькі дапамагаюць правяраць факты, але і служаць для аналітыкі і выяўлення маніпуляцый у фота- і відэаматэрыялах, што робіць іх незаменнымі ў расследаваннях.

Кіраўнік Google News Lab у Цэнтральнай і Усходняй Еўропе Даніэль Жаса. Фота: з уласнага архіва эксперта

Як падрыхтавацца да асвятлення палітычных падзей?

Праблема: Журналісты ў Беларусі сутыкаюцца з цяжкасцямі пры асвятленні выбараў і палітычных падзей, асабліва ў сітуацыях палітычнай нестабільнасці.

Рашэнне: Google News Lab прапануе трэнінгі для выбараў, якія вучаць дакладна асвятляць палітычныя падзеі, карыстацца дадзенымі і аналізаваць інфармацыю:

• Трэнінгі для выбараў дапамагаюць журналістам працаваць з фактамі і аналітыкай падчас выбарчых кампаній, што дазваляе дакладна і бяспечна асвятляць падзеі.
• Індывідуальныя трэнінгі могуць ахопліваць і іншыя тэмы, такія як стварэнне кантэнту для інтэрнэту, работа з мультымедыя і інтэграцыя сучасных тэхналогій.

Бонус: Гэтыя трэнінгі можна адаптаваць пад патрэбы журналістаў, якія займаюцца не толькі выбарамі, але і іншымі тэмамі, важнымі для незалежнай прэсы.

Як эфектыўна апрацоўваць вялікія аб’ёмы інфармацыі?

Праблема: Многія журналісты сутыкаюцца з цяжкасцямі ў кіраванні вялікімі аб’ёмамі інфармацыі і дадзеных, асабліва пры правядзенні расследаванняў.

Фота: Pix­abay

Рашэнне: Google прапануе інструменты, якія дапамагаюць аўтаматызаваць апрацоўку інфармацыі:

• Pin­point: Інструмент, які дазваляе аўтаматычна распазнаваць тэксты ў дакументах і хутка знаходзіць патрэбную інфармацыю. Гэта вельмі карысна для журналістаў, якія працуюць з вялікімі аб’ёмамі дадзеных.
• Google Trends: Карысны для адсочвання пошукавых запытаў і разумення таго, якія тэмы цікавыя грамадскасці ў пэўны момант.

Бонус: Pin­point таксама можна выкарыстоўваць для архівавання вялікіх аб’ёмаў дадзеных, а Google Trends — для аналізу паводзін аўдыторыі і разумення глабальных тэндэнцый.

Як гарантаваць бяспеку сваіх рэсурсаў ад кібератак?

Праблема: Беларускія журналісты і медыі часта становяцца мішэнню для кібератак, асабліва з боку рэжыму.

Рашэнне: Даніэль Жаса рэкамендуе выкарыстоўваць Project Shield — інструмент, які абараняе сайты ад DDoS-атак:

• Project Shield прапануе бясплатную абарону для навінавых сайтаў і незалежных медыяў, што робіць яго важным сродкам абароны для беларускіх журналістаў.
• Google Advanced Pro­tec­tion Pro­gram дапамагае павысіць бяспеку акаўнтаў Google, асабліва тых, хто працуе з канфідэнцыйнымі дадзенымі.

Бонус: Project Shield не толькі абараняе сайты ад кібератак, але і дае магчымасць адсочваць патэнцыйныя пагрозы і своечасова рэагаваць на іх.

Як эфектыўна працаваць з відэакантэнтам на YouTube?

Праблема: Стварэнне і аптымізацыя відэакантэнту для YouTube патрабуе спецыяльных ведаў, якія ёсць не ва ўсіх журналістаў.

Рашэнне: Даніэль Жаса падкрэсліў, што news.youtube прапануе рэпазіторый з мноствам навучальных матэрыялаў, якія дапамагаюць журналістам ствараць відэа і аптымізаваць яго для прасоўвання:

• Журналісты могуць атрымаць кансультацыі ад экспертаў YouTube, якія дапамогуць палепшыць аптымізацыю кантэнту і ўзаемадзеянне з аўдыторыяй.

Фота: pexels.com

Бонус: YouTube можна не толькі выкарыстоўваць для прасоўвання відэакантэнту, але і для манетызацыі відэа, што можа стаць дадатковай крыніцай прыбытку для медыяў.

Як атрымаць фінансаванне для прасоўвання праектаў?

Праблема: Многія беларускія медыі сутыкаюцца з фінансавымі цяжкасцямі, асабліва пры прасоўванні сваіх праектаў.

Рашэнне: Google Ad Grants прапануе да $10,000 у месяц на рэкламу ў Google Ads. Гэта дапаможа беларускім медыям павялічыць ахоп і прыцягнуць аўдыторыю:

• Для ўдзелу ў праграме трэба зарэгістравацца ў Google for Non­prof­its, што адкрые доступ да дадатковых магчымасцей, такіх як рэклама ў Google Ads і іншыя інструменты для падтрымкі праектаў.

Бонус: Гранты дазваляюць павялічыць бачнасць незалежных медыяў і палепшыць іх прасоўванне на міжнародным узроўні.

Дадатковыя інструменты, якія варта выкарыстоўваць

Акрамя асноўных інструментаў, Google прапануе і іншыя карысныя інструменты для журналістаў:

• Google My Maps: Дазваляе ствараць персанальныя карты і візуалізаваць месцы падзей.
• Google Schol­ar: Пошукавая сістэма для навуковых артыкулаў і даследаванняў, якая можа стаць важнай крыніцай для аналітычных артыкулаў.
• Google Dataset Search: Інструмент для пошуку адкрытых набораў дадзеных, якія могуць выкарыстоўвацца для журналісцкіх расследаванняў.

Фота: Miguel Á. Padriñán для pexels.com

Ключавыя сродкі для будучыні журналістыкі

Інструменты Google адкрываюць шырокія магчымасці для беларускіх журналістаў, якія працуюць у складаных умовах абмежавання свабоды слова і інфармацыі. Выкарыстанне Fact Check Explor­er для праверкі фактаў, Pin­point для апрацоўкі вялікіх аб’ёмаў дадзеных, Project Shield для абароны ад кібератак і Google Ad Grants для прасоўвання праектаў — усё гэта паляпшае якасць журналісцкай працы і дае магчымасць змагацца з дэзінфармацыяй і ціскам.

У прыватнасці, падтрымка беларускай мовы ў Google Trans­late ужо дапамагае пашыраць аўдыторыю, а далейшае пашырэнне моўных магчымасцяў Google дасць яшчэ больш рэсурсаў для беларускамоўных медыяў.

Асобную ролю адыгрывае штучны інтэлект (ШІ), які Даніэль Жаса адзначыў, як адзін з ключавых інструментаў для будучыні журналістыкі. AI Jour­nal­ism Starter Pack і Акадэмія ШІ для малых рэдакцый дазваляюць рэдакцыям аптымізаваць свае працоўныя працэсы, выкарыстоўваць аўтаматызацыю для стварэння і аналізу матэрыялаў. Інтэграцыя ШІ ў журналістыку не толькі павышае эфектыўнасць працы, але і адкрывае новыя гарызонты для аналітыкі і праверкі фактаў.

У цэлым, рэкамендацыі ад Даніэля Жасы і магчымасці ад Google дапамагаюць беларускім журналістам не толькі выжыць у складаных умовах, але і развіваць незалежную журналістыку. Выкарыстанне сучасных тэхналогій дазваляе ім супрацьстаяць дэзінфармацыі, абараняць сваю аўдыторыю і пашыраць магчымасці для выхаду на міжнародны ўзровень.