Ілля Азар: вялікае інтэрв’ю
29 мая 2017
Напачатку снежня 2016 года інтэрнэт-выданне Meduza апублікавала рэпартаж Іллі Азара пра тое, як сотні чачэнцаў спрабуюць уцячы ў Еўропу праз Берасце. У сярэдзіне таго ж месяца журналіст пакінуў рэдакцыю, з якой супрацоўнічаў амаль 7 гадоў, пачынаючы з праекта Lenta.ru, не спрацаваўшыся з кіраўніком аддзела спецыяльных карэспандэнтаў Аляксандрам Гарбачовым. Ужо ў траўні Азар ізноў апынуўся ў Менску (гэтым разам ужо як карэспандэнт «Новай газеты»), каб атрымаць прыз міжнароднага журналісцкага конкурсу Belarus in Focus 2016 і ўзяць удзел у варкшопе. Мы распыталі ў журналіста, чаму расіяне не чытаюць пра Беларусь, што матывуе ісці ў прафесію і ці сумуе ён па «Медузе».
Палітыка
— На варкшопе ты казаў, што складана прасунуць у рэдакцыі расійскага СМІ тэму пра Беларусь, людзі не клікаюць. Як думаеш, з чым гэта звязана?
— Ну, я клікаю на тэмы пра Беларусь. Галоўным чынам таму, што займаюся [палітычнай] тэмай СНД з пачатку журналісцкай кар’еры. Беларускія тэмы ў расійскіх СМІ людзей не цікавяць, зрэшты, як іх не цікавяць тэмы з Таджыкістана, Кыргызстана, Арменіі, Азербайджана і г.д. Што ўвогуле лагічна і нават слушна. Людзей павінны цікавіць тэмы ўласнай краіны, гэта абсалютна нармальна. І якраз у нашай краіне, на жаль, у апошні час адбываецца перакос. Калі ўключыць тэлевізійныя палітычныя ток-шоу, то там ужо апошнія два-тры гады абмяркоўваюць Украіну, прытым нават не вайну. Калі ва Украіне прынялі нейкі дэбільны закон ці адбылося нейкае ўнутранае бязладдзе, то гэта абмяркоўваецца. А расійскія законы падобнага ж роду, нейкі дэбілізм, замоўчваюцца.
Па ўсім свеце людзей цікавяць міжнародныя гарачыя тэмы — тэракты, рэвалюцыі, катастрофы. Гэта заўсёды будуць чытаць. А чыста спакойная тэма з Беларусі — навошта яна чалавеку ў Расіі? Таму не атрымліваецца нават рэдактара пераканаць яе апублікаваць. Гэта выхад на больш сур’ёзную гаворку пра тое, ці павінны СМІ ісці за цікаўнасцямі аўдыторыі, якія лёгка пралічваюцца аналізам статыстыкі, ці яны павінны самі фармаваць культурны ўзровень, адукоўваць насельніцтва. Наша тэлебачанне ідзе па першым шляху. З іншага боку, мы не можам быць упэўненыя, што наша насельніцтва хоча глядзець шоу толькі пра Украіну, а не пра Расію, і што ім гэта не навязваюць.
— Калі ў Бялкоўскага [палітолага, вядучага праграмы на «Дожде». – 34mag.] спыталі, як расійскія інтэлектуальныя эліты ставяцца да Беларусі, ён адказаў, што прыкладна як да Варонежскай вобласці. Калі грамадзяне Расіі прыязджаюць сюды на травеньскія святы, то спрабуюць разлічвацца рускімі рублямі. Як, па-твойму, усё ж успрымаюць расіяне Беларусь?
— Рублямі яны спрабуюць разлічвацца проста таму, што валюта завецца гэтак жа. Не кожны чалавек, асабліва з глыбінкі, зразумее, што гэта насамрэч іншы рубель. Тым больш што многія людзі нарадзіліся ў Савецкім Саюзе і пражылі ў ім доўга, таму для іх гэта ўсё адно.
Увогуле людзі розныя, у некага і такое стаўленне, як да вобласці. Але мне здаецца, што ўсе ведаюць Лукашэнку як мінімум. Мая бабуля вельмі любіць Лукашэнку. У апошні час трошкі менш, бо ў яго пачаўся перыяд заляцання з Захадам і форсу ў дачыненні да Расіі. Але яна ведае, што ў Беларусі жывуць добра, усё чыста, усе працуюць, такі камунізм, як у Савецкім Саюзе. Паколькі яна апошнім часам палюбіла Савецкі Саюз наноў, то да Беларусі ў яе дачыненне як да апошняй, вельмі паспяховай выспачкі сацыялізму. Яна ў мяне заўсёды просіць купіць беларускага масла ці малака. Дарэчы, многія ў Расіі аддаюць перавагу менавіта ім, лічыцца, што яны больш натуральныя.
Імперскі шавінізм уласцівы расіянам праз гісторыю, што мы ўвачавідкі назіраем у адносінах да Украіны. Таму я думаю, што ў сітуацыі, падобнай, крый божа, з Беларуссю, будзе падобнае дачыненне.
— Табе здаецца, такі паварот можа мець месца?
— Усё, што адбывалася ў Крыме, гэта зараз як штамп, але тады ніхто не думаў, што гэта адбудзецца. Яшчэ за тыдзень да Крыма, нават ужо пасля перавароту, не думаю, што той жа Бялкоўскі сказаў бы: «Ну цяпер напэўна Пуцін забярэ Крым». Хоць гэта было вельмі слушнае рашэнне Пуціна як палітыка, як расійскага прэзідэнта — ён забяспечыў сабе рэйтынг менавіта гэтым. Але ніхто не мог здагадацца, што ён пойдзе на гэта. Я, напрыклад, проста пра гэта не думаў. Хоць, ведаючы гісторыю Крыма, можна было выказаць здагадку. Таму, калі заўтра забяруць, напрыклад, Віцебскую вобласць, пастфактум усё скажуць: ну а што, лагічна, хоць ніякіх перадумоў да гэтага было. Але, у адрозненне ад Крыма, Віцебская вобласць проста не патрэбная. Па гэтай логіцы, Пуцін даўно забраў бы ўжо і Данбас, але, разбураны, ён увогуле зараз нікому не патрэбны. Крым — здраўніца, віно, пляжы — і тое вельмі сур’ёзна стукнуў па бюджэце, я ўжо не кажу пра санкцыі. Цягнуць на сабе гэтых людзей, плаціць ім пенсіі — каму гэта трэба? Расія ж не самая багатая дзяржава, асабліва таму, што ўсё раскрадаецца.
«Імперскі шавінізм уласцівы расіянам праз гісторыю»
Журналістыка
— Вяртаючыся да медыя, ці павінны СМІ ўсё ж адукоўваць?
— Апрыёры гэта павінна быць. Але тут пытанне балансу. Ёсць гісторыі, якія адпрацоўваюць парадак дня, а ёсць глыбейшыя невідавочныя, гістарычныя, культурныя, якія не патрабуюць нейкіх дадатковых выдаткаў, проста трэба пагаварыць з культуролагам ці ўвогуле заказаць нататку. Умоўна, калі забіраюць, разбураюць Пальміру [горад у Сірыі. — 34mag.], трэба расказаць чытачу, што такое Пальміра, каб ён хоць быў у курсе. Але баланс павінен быць, там ужо кожны чытач сам абірае.
— Ты неяк асэнсоўваў для сябе феномен постпраўды [слова 2016 года па версіі Оксфардскага слоўніка. — 34mag.] і ролю журналістыкі ў ім?
— Ёсць ходкі выраз пра тое, што ў Савецкім Саюзе былі выданні «Правда» і «Известия», у першым не было вестак, у другім — праўды. Гэтыя газеты рабілі тое ж самае, нічога новага. У Расіі СМІ сегментаваныя. Ёсць дзяржаўныя, якія шмат хлусяць, там шмат прапаганды і пра шмат што яны не паведамляюць. Я часам у самалёце чытаю «Расійскую газету», афіцыйны орган урада. Там толькі пра добрае і пра міжнародную палітыку. Ці пра праблемы ў класічных «громаадводах» — адукацыі і ахове здароўя. Але гэта не пераносіцца ні на Пуціна, ні на каго. Ёсць пласт нармальных СМІ, якія насілу існуюць. Пытанне: як нармальнаму СМІ не скаціцца ў контрпрапаганду і ці трэба гэта рабіць? Мне здаецца, не трэба. Я не згодзен, што не бывае непрадузятых медыя, прынамсі трэба імкнуцца да бесстароннасці.
«Кожнае СМІ і кожны журналіст у прыватнасці абавязаныя быць апазіцыйнымі ўладзе»
Іншая справа, што кожнае СМІ і кожны журналіст у прыватнасці абавязаныя быць апазіцыйнымі ўладзе. Місія журналістыкі — расказваць пра праблемы ў грамадстве, у дзяржаве і ва ўладзе. Таму што ўлада пра свае поспехі раскажа сама. А пра праблемы і недахопы павінна расказваць журналістыка, каб у ідэале яе чула ўлада і выпраўляла гэтыя нястачы, на якія ёй паказалі СМІ. На жаль, у нашых краінах, не толькі ў Расіі, гэта не працуе. Я не займаюся расследаваннямі, таму што, па-першае, гэта нудна, а па-другое, гэта проста ні да чаго не прыводзіць нашу краіну. У Амерыцы ўсе расследаванні пра сувязі нейкіх там людзей з камандай Трампа тэарэтычна могуць прывесці да адстаўкі. У Францыі такое бывала. Прынята, што, калі на чыноўніка журналісты накапалі штосьці амаральнае, ён сыходзіць. У нас гэта немагчыма.
— А цябе задавальняе такое становішча журналістыкі? Якая твая матывацыя?
— Гэта якраз маё пастаяннае засмучэнне. Нават не хочацца пра гэта казаць. Я не тое каб адчуваю, што гэта маё пакліканне, але з розных прычын займаюся журналістыкай. Камусьці здаецца, што ў мяне нядрэнна атрымліваецца. Я з гэтым не згодны, заўсёды гэта аспрэчваю. Займаюся гэтым, таму што так склалася, і знаходзяцца медыя, якія за гэта плацяць. Бо я нічога не ўмею, палітолаг з адукацыі, не магу пайсці на завод. (На завод я не пайшоў бы, таму што там зусім мала плацяць.) Не магу заняцца чымсьці іншым. Ну і потым, пры іншых роўных гэта ўсё ж прыемная прафесія – камандзіроўкі, знаёмішся і стасуешся з рознымі людзьмі, ездзіш кудысьці. Але я не лічу, што ў мяне ёсць нейкія таленты. Кожны тэкст заўсёды даецца з такім болем і высілкамі, што штораз думаеш, можа быць, гэта не тваё, і навошта гэтым увогуле займацца, калі столькі пакут прыносіць. Я, праўда, адчуваю, што збольшага ўсім журналістам прыносіць пакуты гэты працэс. Можа, гэта і нармальна. Я часта думаю пра гэта.
Напэўна, ёсць разуменне журналістыкі як місіі. Ёсць жа расследавальнікі, якія ўсё роўна гэтым займаюцца, і я разумею іх тлумачэнне для сябе, чаму яны гэтым займаюцца. Нават калі гэта не прывяло да выніку, яны ўсё адно могуць сабе сказаць, што зрабілі ўсё, што маглі, вывелі на чыстую ваду карупцыянераў, зладзеяў ці яшчэ некага.
Ці наадварот, ёсць у мяне знаёмы Антон Навумлюк [пазаштатны карэспандэнт расійскай службы «Радыё Свабода», — 34mag.], які займаецца журналістыкай, сумежнай з праваабаронай. Ён ездзіць у Крым і піша пра яго праблемы, чым не займаецца, у прынцыпе, больш ніхто. Ён робіць вельмі важную падзвіжніцкую працу. Ён таксама, можа, супакойваецца тым, што займаецца працай для людзей, дапамагае, напрыклад, крымскім татарам, якіх судзяць і потым садзяць за тое, што пры Украіне, дзе яны доўга жылі, не з’яўлялася злачынствам.
У гэтым сэнсе фраза, што я пішу цікавыя чытачам гісторыі, гучыць жаласна і не вельмі зразумела, ці атрымліваецца гэта ўвогуле.
— Ты, напэўна, таксама мог бы заняцца чымсьці падобным, нейкім актывізмам…
— Тут ёсць пераход у палітыку з журналістыкі. Журналістыка ж заўсёды павінна быць над. Яна павінна расказваць пра праблему, але вырашаць праблему журналістыка не павінна. Калі журналісты ездзяць на Данбас і пачынаюць займацца паралельна журналістыкай і гуманітаркай, спрабуюць дапамагчы людзям, ці слушна гэта? Існуе думка, што журналіст павінен заставацца нейтральным, не браць у рукі зброю і ў прынцыпе пазбягаць лішняга ўцягвання ў канфлікт. Але тут ізноў мы можам пачаць гаварыць пра тое, ці павінен журналіст дапамагчы параненаму чалавеку. Я доўга думаў, праходзіў трэнінг па ўдзеле журналістаў у канфлікце, і мне дагэтуль не зразумела. Я разумею, што журналіст як чалавек абавязаны дапамагчы параненаму мясцоваму жыхару.
А калі ляжыць баявік ДНР — ці павінен ён яму дапамагаць? Можа, прайсці міма? На якой падставе яму трэба дапамагаць? Дапамог баевіку ДНР — ты як бы (я ўжо не кажу пра ўкраінскую пазіцыю па гэтым пытанні) дапамог удзельніку канфлікту, то-бок ты дэ-факта сам стаў удзельнікам канфлікту. Гэта пытанне журналісцкай этыкі, якое заўсёды варта абмяркоўваць.
Таму журналістыка – гэта журналістыка, а праваабарона – гэта праваабарона. Гэта проста іншая праца, трэба тады сябе зваць праваабаронцам і займацца гэтым, толькі ў такім разе праца ўжо будзе значна складаней.
— То-бок для цябе працэс складання словаў у тэксты задавальнення не прыносіць?
— Ну калі б гэта атрымлівалася добра, то прыносіла б. Але не атрымліваецца так, як мне хацелася б. Нягледзячы на тое, што нехта лічыць інакш, мне самаму так не здаецца. Я з гэтай нагоды перыядычна перажываю. Шчыра, амаль заўсёды.
Рыга–Масква
— Калі ты кажаш пра «Медузу», ты ўвесь час абмаўляешся «ў нас, у “Медузе”». Ці ёсць у цябе нейкая траўма ў сувязі з тым, што давялося адтуль пайсці?
— Я не назваў бы гэта траўмай. Проста банальна ты два з паловай гады працуеш у адным СМІ, а з гэтымі людзьмі я працаваў сем гадоў. Гэта на аўтамаце выскоквае. Мне здаецца, нармальна, калі чалавек доўга працаваў, а потым не адразу пераладжваецца. Магчыма, час перастаць ужо абмаўляцца, але за гэтым нічога не стаіць. Гэта не значыць, што я мару туды вярнуцца.
Усё ж рэдакцыя знаходзілася ў Рызе, а я ў Маскве. Мне бракавала датычнасці. Працуючы ў Маскве, я пачуваўся як фрылансер, але з усімі абавязкамі штатнага супрацоўніка. З табой ніхто не дзеліцца нейкімі планамі і перспектывамі, праектамі, якія адбываюцца. І гэта не са злога намеру, а проста ніхто ж не будзе адмыслова яшчэ Азару расказваць. Таму яднання, каманднага адчування практычна не было, бо гэта цяжка фізічна.
— А ў Рыгу з сабой не клікалі?
— Спачатку прапанавалі, калі толькі планаваўся пераезд, калі былі страхі, з разумення бяспекі. Мне і тады гэтыя страхі здаваліся перабольшанымі, і цяпер. Пераязджаць проста тэхнічна няправільна, таму што з Рыгі яшчэ адзін лішні палёт кожную камандзіроўку — гэта лішні час і грошы. У гэтым сэнсе Масква, вядома, лепш. Я ўжо не кажу пра тое, што я не хачу ў Рыгу пераязджаць, таму што Рыга — гэта вёска нават у большай ступені, чым Менск.
— А якія ў цябе стасункі з Масквой?
— Увогуле я ў Маскве нарадзіўся. Ды незразумела, якія ў мяне адносіны да Масквы. Я проста прывык. Я падарожнічаць люблю, таму не магу сказаць, што я вялікі фанат Масквы. У прынцыпе, кожнай магчымасцю з’ехаць у іншае месца я заўсёды карыстаюся. Вярнуцца заўсёды прыемна. Масква — зручны горад, тут шмат тэатраў, канцэртаў, кінатэатраў, рэстаранаў. Мегаполіс, чаго казаць, таму жыць тут зручна. Нягледзячы на тое, што гэтую зручнасць кожны год паслядоўна спрабуюць псаваць. Раней можна было купіць бухло кругласутачна, потым гэта скасавалі, зараз толькі да 23‑й. Раней можна было ў любым месцы ў кіёску купіць цыгарэт, зараз нельга, таму што ўсе кіёскі знеслі. У незнаёмым раёне можна доўга шукаць краму, каб іх купіць. Потым добраўпарадкаванне, якое перашуфлёўвае ўвесь горад. Цяпер увогуле хрушчоўкі хочуць зносіць. Спрабуюць рабіць з Масквы Еўропу, але не з таго канца пачалі, на жаль, як звычайна.
Асабістае
— У журналістаў бываюць праблемы з арганізацыяй свайго часу. Як ты з гэтым спраўляешся, ці працуеш па начах?
— Калі я быў малады, пісаў начамі. Нават мог выпіць, прыйсці дахаты і пісаць. Састарэўшы, праўду кажучы, ужо не магу ноччу працаваць. Нават калі і не піць, усё адно хочаш спаць. Добра пісаць, калі ціха і спакойна, таму прасцей паставіць будзільнік на 5–6 раніцы. Я думаю, гэта старасць. Ужо і пенсія не за гарамі.
— А як ты адпачываеш?
— Ну вось падарожнічаю. Як усе людзі. У апошні час стаў шмат хадзіць у тэатр. Раней шмат хадзіў бухаць у бары, потым ажаніўся і зараз хаджу ў тэатр. Таксама, напэўна, старэю. У прынцыпе, усё гэтым можна вытлумачыць.
— Раскажы, з чаго складаецца твая медыйная стужка, як ты спажываеш навіны?
— Праўду кажучы, я мала чытаю калег. Мне досыць паглядзець тэму, аўтара, пахваліць яго ў душы або ў пабліку, калі добрая тэма. Я стаў больш кнігі чытаць. Разумееш, я сам пішу вялікія тэксты, а прачытаць тэкст, большы за 20 тысяч, не магу. Мне людзі часта кажуць, што дачыталі мой тэкст да канца, а ў выпадку маіх тэкстаў людзі адмыслова мне пра гэта кажуць. Магчыма, хлусяць, у рамках постпраўды. Вось я нядаўна здаў тэкст пра нацболаў на 50 тысяч і потым, калі быў свецкі раўт, журналісцкі такі, кожны да мяне падыходзіў, як быццам я кнігу напісаў: «Прывітанне, чытаў твой тэкст, нядрэнна». І палова кажа: «Дачытаў да канца». Бо вялікі тэкст, кожны лічыць патрэбным заявіць, што прачытаў, сур’ёзная праца. Так, калі нейкую маленькую нататку напісаў, то хто яе заўважыць. Але сам чытаю мала.
«Пры іншых роўных гэта ўсё ж прыемная прафесія — камандзіроўкі, знаёмішся і стасуешся з рознымі людзьмі, ездзіш кудысьці»
Кола расійскіх СМІ, якія варта чытаць, такое малое, што нават не ведаю, ці варта яго прамаўляць. Амерыканскія — гэта наогул… Я не люблю амерыканскую і брытанскую журналістыку. Не было такога тэксту на англійскай мове, які б мне спадабаўся апошнім часам. І наадварот, было шмат тэкстаў, якія мяне проста раз’юшылі. У прыватнасці, па выкарыстанні фактуры і разбазарванні таго, да чаго ў іх ёсць доступ. Памятаю, як тыдзень сядзеў у Адэсе, дамаўляўся наконт інтэрв’ю з Саакашвілі. А яны ўсе мяне адфутбольвалі: можа, заўтра, можа, паслязаўтра. А паралельна там яшчэ знаходзіўся мой прыяцель, англійскі журналіст, які рабіў тое ж самае. У адзін з апошніх дзён яны сказалі, што ў іх ёсць час толькі на адно інтэрв’ю, і выбралі не мяне, а замежнае СМІ, Саакашвілі ж любіць на Захад папрацаваць. І потым вынікам я быў вельмі раз’юшаны. Але гэта спецыфіка брытанскай журналістыкі: яна расказвае пра тыя рэчы, якія амерыканскаму, брытанскаму чытачу зусім незразумелыя. Ім трэба ўсё разжоўваць, прыбіраць мясцовыя дэталі, якія рускі чытач зразумее, а англійскі — яму столькі трэба растлумачыць, што лягчэй выкінуць. Таму там усё было па вярхах, і, карацей, я раз’юшыўся, таму што дакладна зрабіў бы круцей. Тым болей што ў мяне ёсць чытач, які ўсё зразумее. Да чаго гэта я? «Нью-Ёркер» спрабую чытаць, вельмі доўгія, дарэчы, тэксты і сумнаватыя. Ну а з расійскіх усё ж, калі казаць, то гэта «Медуза», «Медиазона», гэта тычыцца менавіта вялікіх тэкстаў. «Новая газета», часам «Такие дела», у плане навін — «Газета.ру». Нягледзячы на іх праблемы, стужка ў іх даволі падрабязная, у адрозненне ад той жа «Медузы», яны фігачаць усе навіны запар. Большы ахоп навін, пры гэтым зроблена менш якасна. Ну і часам «Дождь», і ўсё.
— Няўжо не бывае прыемна, калі людзі прызнаюцца, што дачыталі тэксты ці нават хваляць?
— Не, ну бывае, вядома. Але калі ты сам незадаволены, гэта ўспрымаецца як насмешка. Калі, напрыклад, ты ведаеш, што ў цябе крывыя зубы, велізарны радзімы знак на палову твару, да цябе падыходзяць і кажуць: «Госпадзе, ты такі прыгожы». Зразумела, што гэта няпраўда, і ты сам гэта разумееш. Тое самае, калі ты напісаў лайновы тэкст, а табе кажуць: «Выдатны тэкст, Ілля». Але ты сам разумееш, што ён не выдатны. Таму, з аднаго боку, мне, канешне, прыемна, але хутчэй наадварот. Магчыма, бываюць такія рэдкія моманты, калі я чымсьці задаволены, тады, вядома ж, ніхто не хваліць, па законе подласці.
— Ты выкладаеш камусьці?
— Мяне ўвесь час просяць чытаць лекцыі, але я імкнуся заўсёды ад гэтага адмовіцца, таму што, мне здаецца, я не маю права нікому нічога выкладаць. Ёсць людзі, якія маюць да гэтага нездаровае жаданне — вучыць маладых.
Я лічу, што журналістыка – наогул не тая прафесія, якой трэба вучыць. Тут усё пазнаецца на практыцы — і хутка, і зразумела.
З іншага боку, праз сцісканне прафесіі цяпер няпроста атрымаць працу. Але калі працу не атрымаеш, тады і вучыцца не трэба. А калі ўжо атрымаў працу, тады вучыцца трэба на практыцы. Для гэтага існуюць аддзелы навін. Аднак чым дапаможа курс лекцый, я не зусім разумею, але, магчыма, не маю рацыю. У любым выпадку, я не магу навучыць чалавека пісаць тэкст. Навучыць пісаць чалавека наогул немагчыма. Як правільна размяркоўваць фактуру, як правільна здабываць фактуру, выкарыстоўваць яе, правільна фарматаваць па патрэбным для СМІ фармаце — гэта ўсё зробіць рэдактар. І за пару месяцаў, за выпрабавальны тэрмін, можна выйсці на ўзровень разумення, пры якім цябе пакінуць у рэдакцыі.
— Ці можна ў Расіі пракарміцца журналістыкай? Ты не бядуеш?
— Ты зыходзіш з таго, што я сюды прыехаў на Uber і замовіў кактэйль за 12 рублёў?
— З таго, што ты шмат падарожнічаеш. Ты ж не аўтаспынам ездзіш.
— Я езджу не аўтаспынам, вядома, але ўвогуле падарожжы — гэта не самая выдаткоўная справа. У Маскве жыць даражэй.
Журналістыка — не вельмі прыбытковая прафесія. Відавочная столь, праз якую ты проста ніколі не пераскочыш. З‑за таго што я 11 гадоў у прафесіі і чагосьці там выпадковым чынам дамогся, у мяне не самы нізкі заробак. Але ён пры гэтым не высокі. Машыны ў мяне няма, уласнай кватэры таксама. Раней усё сыходзіла на алкаголь і падарожжы, цяпер усё сыходзіць на падарожжы і тэатр. Таму што тэатр таксама нятаннае задавальненне.
— За каго будзеш заўзець сёння?
— За «Спартак»! Не, ну супраць «Манчэстар Юнайтэд», таму што я заўзею за «Ліверпуль», а ўсе, хто заўзеюць за «Ліверпуль», ненавідзяць «Манчэстар Юнайтэд».
Фота — Anton Skyba
@bajmedia
Барыс Гарэцкі: «Беларускія незалежныя медыя тэхналагічна апярэджваюць медыярынкі бліжэйшых краінаў»
23.04.2024
Першы прэзідэнт Літвы прамаўляў прысягу ў тым ліку па-беларуску. На якіх прыкладах беларусам і літоўцам лепш зразумець адзін аднаго
14.12.2023
Поиск ChatGPT против Google: большой тест
14.11.2024
Еўрасаюз дабіваецца выдалення расійскай прапаганды з пашукавікоў
27.08.2024
