Дзмітрый Семчанка ўжо другі дзень народзінаў сустракае за кратамі

28 жніўня журналісту, які звольніўся з дзяржаўнага тэлебачання на знак пратэсту супраць жорсткіх разгонаў мірных акцый пасля прэзідэнцкіх выбараў, спаўняецца 41 год. У івацэвіцкую калонію № 22 Дзмітрый Семчанка, які да падзеяў 2020 года працаваў на АНТ, трапіў паводле абвінавачання ў «распальванні варожасці і варажнечы».

Дзмітрый Семчанка ў судзе, сакавік 2023 года. Фота: БелТА

Удалая кар’ера і звальненне на знак пратэсту

Да жніўня 2020-га кар’ера Дзмітрыя Семчанкі імкліва ішла ўгару. Ураджэнец  Магілёва, ён праз кастынг трапіў на мясцовае тэлебачанне, па-беларуску вёў праграму пра тэхналогіі ў энергетыцы — рабіць гэта дазваляла вышэйшая інжынерная адукацыя. Семчанку ў якасці тэлевядоўцы заўважылі і запрасілі ў сталіцу на тэлеканал АНТ. Ён быў лаўрэатам некалькіх прэмій у галіне медыя і пераможцам конкурсу «Тэлевяршыня», кіраваў адмысловай групай журналістаў, якія асвятлялі афіцыйныя падзеі, звязаныя з Аляксандрам Лукашэнкам.

Але пасля апошніх прэзідэнцкіх выбараў вырашыў пакінуць сваю пасаду — звольніўся з дзяржаўнага тэлебачання і далучыўся да тых, хто пратэставаў супраць афіцыйных вынікаў галававання. Інфармацыя пра гэта з’явілася 13 жніўня 2020 года. Пазней ён апублікаваў у Insta­gram эмацыйны пост, у якім тлумачыў прычыны свайго ўчынку, згадваючы і беспрэцэдэнтную жорсткасць сілавікоў у дачыненні да ўдзельнікаў мірных пратэстаў, і непраўдзівую інфармацыю пра гэта ў дзяржаўных СМІ.

16 жніўня 2020 года Семчанку асудзілі да 15 сутак адміністрацыйнага арышту за ўдзел у пратэстным маршы.

За некалькі дзён да таго тэлежурналіст даў інтэрв’ю для праграмы Ксеніі Сабчак. Ён расказваў пра сваю працу ў «прэзідэнцкім пуле», прызнаваў, што займаўся прапагандай — прыхарошваў рэчаіснасць і замоўчваў недахопы. Але падзеі 9 жніўня 2020 года Семчанка назваў «экзаменам на чалавечнасць» і падкрэсліў, што Лукашэнка робіць «страшэнную памылку», калі па яго загадзе знішчаюцца недзяржаўныя СМІ.

Затрыманне і крымінальнае абвінавачанне

Пасля сыходу з АНТ былы тэлежурналіст некаторы час быў беспрацоўным, потым займаўся грамадскімі сувязямі ў фірме «Белагра».

15 верасня 2022 года Дзмітрыя Семчанку затрымалі разам з яго жонкай і прызначылі яму 15 сутак адміністрацыйнага арышту па артыкуле 19.1 КаАП (дробнае хуліганства). Па сканчэнні гэтага тэрміну на волю ён не выйшаў: мужчыну асудзілі яшчэ на 13 сутак арышту па артыкуле 19.11 КаАП за распаўсюд «экстрэмісцкіх матэрыялаў» у ягоных сацыяльных сетках.

На праўладных Telegram-каналах паказалі «пакаяльнае» відэа Дзмітрыя Семчанкі, дзе ён кажа, што затрыманы за размяшчэнне ў сацыяльных сетках «допісаў, фотаздымкаў экстрэмісцкага зместу» і каментароў «з распальваннем варожасці да супрацоўнікаў міліцыі». Былыя калегі, каментуючы затрыманне Семчанкі, называлі яго «Іудам» і «здраднікам дзяржавы».

Дзмітрый Семчанка

Пакуль Семчанка знаходзіўся пад адміністрацыйным арыштам, на яго завялі крымінальную справу паводле часткі 1 артыкула 130 КК (распальванне сацыяльнай варожасці).

У матэрыялах абвінавачання былі згаданыя тры факты — гэта паведамленні ад 6 верасня 2020 года, 27 і 28 верасня 2021 года, апублікаваныя ў Insta­gram і аўтаматычна прадубляваныя «ВКонтакте». На этапе следства Семчанка казаў, што мэты распальваць варожасць не пераследаваў, але згадваў прафесійную прыналежнасць асобаў з негатыўнай ацэнкай іх дзейнасці. У прыватнасці, вялося пра прадстаўнікоў унутраных органаў і дзяржаўных уладаў.

29 лістапада 2022 года беларуская праваабарончая супольнасць прызнала былога журналіста палітычным вязнем.

Суд і зняволенне

Справу Дзмітрыя Семчанкі пачалі разглядаць 21 сакавіка 2023 года ў Мінскім гарадскім судзе. Журналіста прызналі вінаватым паводле артыкула 130 Крымінальнага кодэкса — Распальванне варожасці ці варажнечы. Гэтая падзея для дзяржаўных СМІ стала інфанагодай, каб лішні раз падкрэсліць, што Семчанка — здраднік, і што ён раскайваецца ў зробленым.

Дзяржаўнае абвінавачанне запатрабавала для яго тры гады зняволення, і менавіта такое пакаранне агучыў 23 сакавіка суддзя Мінскага гарадскога суда Яўген Пісарэвіч.

Разгляд апеляцыйнай скаргі Дзмітрыя Семчанкі ў Вярхоўным судзе адбыўся 23 траўня 2023 года. Вердыкт пакінулі без зменаў.

МУС Беларусі ўключыў былога журналіста дзяржтэлебачання ў пералік асоб, датычных да «экстрэмісцкай дзейнасці», а КДБ унёс яго у свой «тэрарыстычны спіс».

Адбываць прысуд Дзмітрыя Семчанку накіравалі ў івацэвіцкую папраўчую калонію № 22, вядомую пад назвай «Воўчыя норы». У папраўчай калоніі Дзмітрый мусіў вывучыцца на зваршчыка, у вольны час займаецца спортам, вывучае ангельскую мову.