Сумесная заява міжнародных праваабарончых арганізацый напярэдадні вынясення прысуду па справе «Вясны»
Чакаецца, што заўтра Ленінскі раённы суд Мінска вынесе свой вердыкт па справе лідараў "Вясны" Алеся Бяляцкага, Валянціна Стэфановіча і Уладзіміра Лабковіча. Напярэдадні вынясення прысуду міжнародныя праваабарончыя арганізацыі, якія падпісалі заяву, паўтараюць свае заклікі вызваліць праваабаронцаў і зняць з іх усе абвінавачванні.
3 сакавіка 2023 года суд Ленінскага раёна Мінска вынесе рашэнне па палітычна матываванай справе супраць кіраўніка «Вясны» і лаўрэата Нобелеўскай прэміі міру Алеся Бяляцкага, яго намесніка і віцэ-прэзідэнта FIDH Валянціна Стэфановіча і юрыста «Вясны» Уладзіміра Лабковіча. Пасля больш чым месяца несправядлівага судовага разбіральніцтва і больш за паўтара года адвольнага ўтрымання пад вартай надзея на правасуддзе невялікая.
9 лютага 2023 года пракурор Аляксандр Караль папрасіў суд асудзіць Алеся Бяляцкага да 12 гадоў пазбаўлення волі, Валянціна Стэфановіча — да 11 гадоў і Уладзіміра Лабковіча — да 9 гадоў. Дзмітрыю Салаўёву, яшчэ аднаму сябру «Вясны» і абвінавачанаму па гэтай справе, якога судзяць завочна, пагражае 10 гадоў пазбаўлення волі. Пракурор таксама запатрабаваў накласці штраф у памеры 185 000 беларускіх рублёў (прыблізна 68 000 еўра) на кожнага з абвінавачаных.
Ва ўмовах беззаконня ўлады разыгрываюць пародыю на правасуддзе супраць праваабаронцаў
«Пазіцыя пракуратуры па справе нашых сяброў і калегаў з’яўляецца ўвасабленнем усёдазволенасці беларускіх уладаў. Драконаўскія тэрміны турэмнага зняволення і штрафы нават па жахлівых стандартах глыбока скампраметаванай беларускай судовай сістэмы з’яўляюцца цяжкім выпрабаваннем для абвінавачаных і іх сем’яў», – кажа Павел Сапелка, выконваючы абавязкі члена праўлення «Вясны». – «Гэтыя ганебныя рэпрэсіўныя практыкі ў дачыненні да праваабаронцаў патрабуюць рашучых дзеянняў з боку ключавых міжнародных суб’ектаў».
Бяляцкі, Стэфановіч і Лабковіч былі адвольна затрыманыя 14 ліпеня 2021 года ў межах больш шырокіх рэпрэсій супраць беларускай грамадзянскай супольнасці пасля аспрэчваемых прэзідэнцкіх выбараў, якія прайшлі ў жніўні 2020 года. Першапачаткова яны былі затрыманыя і ўтрымліваліся пад вартай на працягу 14 месяцаў па ілжывых абвінавачваннях ва «ўхіленні ад выплаты падаткаў» (частка 2 артыкула 243 Крымінальнага кодэкса Беларусі), але цяпер яны паўстаюць перад судом па сфабрыкаваных абвінавачваннях у «кантрабандзе арганізаванай групай» (ч. 4 арт. 228 КК) і «фінансаванні групавых дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак» (ч. 2 арт. 342 КК). Гэтыя новыя абвінавачванні былі выстаўленыя супраць іх толькі ў верасні 2022 года, што пакінула праваабаронцам і іх адвакатам мала часу для падрыхтоўкі новай стратэгіі абароны.
Чакаецца, што вясноўцы правядуць больш за 10 гадоў у турме ў якасці адплаты за законную праваабарончую дзейнасць
Бяляцкі, Стэфановіч і Лабковіч пераследуюцца ў адплату за правядзенне законнай праваабарончай дзейнасці. Пракуратура прызнала незаконнай такую дзейнасць, як: аказанне дапамогі адвольна затрыманым удзельнікам мірных пратэстаў, аплата паслуг адвакатаў, арганізацыя незалежнага маніторынгу выбараў і працяг дзейнасці «Вясны» пасля яе афіцыйнай ліквідацыі.
Судовы працэс над Бяляцкім, Стэфановічам і Лабковічам, а таксама папярэдні перыяд расследавання суправаджаліся шматлікімі парушэннямі правоў чалавека і стандартаў справядлівага судовага разбору: у зале суда трое палітзняволеных былі закутыя ў кайданкі і ўтрымліваліся ў клетцы; матэрыялы справы і слуханні вяліся на рускай мове, у той час як першай мовай вясноўцаў, на якой яны размаўляюць, з’яўляецца беларуская; праваабаронцам не было прадастаўлена дастаткова часу для азнаямлення з усімі матэрыяламі справы; у залу суда не былі дапушчаныя ні незалежныя СМІ, ні незалежныя назіральнікі.
Арганізацыі, якія падпісалі дакумент, яшчэ раз рашуча асуджаюць крымінальны пераслед Алеся Бяляцкага, Валянціна Стэфановіча і Уладзіміра Лабковіча і паўтараюць свой заклік да беларускіх уладаў вызваліць іх неадкладна і безумоўна, зняць з іх усе абвінавачванні і спыніць судовы пераслед усіх праваабаронцаў у краіне.
-
ACAT Suisse
-
Amnesty International
-
ARTICLE 19
-
The Barys Zvozskau Belarusian Human Rights House
-
Campax
-
Civil Rights Defenders
-
European Platform for Democratic Elections (EPDE)
-
FIDH (International Federation for Human Rights), within the framework of the Observatory for the Protection of Human Rights Defenders
-
Freedom House
-
Front Line Defenders
-
Helsinki Foundation for Human Rights
-
Human Rights House Foundation
-
Human Rights Watch
-
The International Bar Association’s Human Rights Institute (IBAHRI)
-
Libereco — Partnership for Human Rights
-
Netherlands Helsinki Committee
-
Norwegian Helsinki Committee
-
Östgruppen — Swedish initiative for Democracies and human rights
-
Right Livelihood
-
World Organisation Against Torture (OMCT), within the framework of the Observatory for the Protection of Human Rights Defenders
-
People in Need