Чаму адбылася атака на Тut.by і якія будуць наступствы. Аналіз экспэртаў
Чаму ўлады заблякавалі сайт парталу Тut.by і пачалі крымінальную справу супраць кіраўніцтва кампаніі? Што цяпер будуць чытаць беларусы? Якой будзе рэакцыя Захаду і міжнароднай журналісцкай супольнасьці? Як будзе разьвівацца сытуацыя далей?
Гэтыя тэмы ў Праскім акцэнце абмяркоўваюць старшыня Беларускай асацыяцыі журналістаў Андрэй Бастунец і палітычны аналітык Валер Карбалевіч.
Галоўная рэдактарка Tut.by Марына Золатава (справа) і журналісты падчас акцыі салідарнасьці з затрыманымі калегамі. 3 верасьня 2020 года
Бастунец
-
Паводле Камітэту дзяржкантролю (КДК) рэч у недаплаце падаткаў
-
Але мы выдатна ведаем, як такія справы робяцца
-
Мы памятаем і справу Алеся Бяляцкага, і справу Алеся Ліпая, і справу таго ж Тut.by у 2018 годзе
-
Для мяне відавочна, што гэтая справа зьвязаная з той роляй, якую гэты партал адыгрывае ў інфармацыйнай прасторы краіны
Андрэй Бастунец
-
Я б пакуль не казаў пра зьнішчэньне парталу, я ўпэўнены, што яны будуць працягваць працаваць як інфармацыйны рэсурс, магчыма, праз сацсеткі, магчыма, праз Тэлеграм
-
Але зразумела, што гэтая справа — вялікі ўдар па фінансавай дзейнасьці Тut.by, які будзе цяжка вытрымаць
-
Калі партал спыніць дзейнасьць, цяжка сказаць, куды пойдзе яго аўдыторыя
-
На месца рэсурсу, які вэрыфікаваў інфармацыю, які прытрымліваўся журналісцкіх стандартаў, прыйдуць іншыя рэсурсы, якія ўлады ўжо сёньня называюць экстрэмісцкімі
-
А магчыма хтосьці пяройдзе на расейскія рэсурсы, ролю якіх мы ўсьведамляем
-
У нас, у БАЖ, мала магчымасьцяў уплываць на сытуацыю. Мы ўжо зрабілі заяву, якая тычыцца сытуацыі з Тut.by. Мы ўжо разаслалі яе ў міжнародныя журналісцкія арганізацыі
-
Міжнародныя журналісцкія і праваабарончыя арганізацыі апошнія паўгода ня толькі прымалі адпаведныя заявы наконт парушэньняў правоў чалавека ў Беларусі, але і зьвярталіся ва ўрадавыя структуры сваіх краінаў, каб тыя вялі перамовы зь беларускімі ўладамі
-
Адна з маіх замежных калегаў сказала, што цяпер Беларусь стала «тэрыторыяй свабоднага паляваньня» на журналістаў
-
І тыя, хто гэта робіць, ужо не зьвяртаюць увагі на тую зьнешнюю рэакцыю
-
Яны думаюць, што ўсё дазволена — Бога няма
-
Тое, што сёньня ўспрымаецца, як дрэннае, заўтра можа выглядаць яшчэ ня самым горшым. Але пройдзе і гэта
-
Сытуацыя раней ці пазьней павернецца ў іншы бок
-
Шмат што можа паўплываць на сытуацыю: і ціск з боку ўсходніх партнэраў, і інфармацыйная небясьпека зь іх боку, і эканамічная сытуацыя
-
Але на найбліжэйшы час у мяне ня самыя аптымістычныя прагнозы
Карбалевіч
- КДК дае адну вэрсію пагрому Тut.by, а міністэрства інфармацыі — зусім іншую
- З «Газпрамбанкам», з Бабарыкам, была адна вэрсія — крымінальнае эканамічнае злачынства, хабар
- А тут два ведамствы вылучаюць абсалютна розныя абвінавачваньні
- Гэта дае асаблівыя падставы казаць, што рэч не ў падатках, што справа палітычная
Валер Карбалевіч
-
Пасьля таго, як вулічныя пратэсты спыніліся, улады агледзеліся і пачалі татальную зачыстку ўсёй палітычнай прасторы
-
Узяліся за адвакатаў, за Саюз палякаў, за праваабаронцаў, цяпер чарга дайшла і найбуйнейшых мэдыйных рэсурсаў
-
Тut.by — самы вялікі незалежны інфармацыйны рэсурс
-
Для ўладаў было відавочна, што пагром Тut.by выкліча незадаволенасьць вялікай часткі грамадзтва
-
Парталам карысталася траціна беларускага грамадзтва, многія карысталіся поштай tut.by
-
Цяпер пытаньне, куды пойдзе гэтая траціна насельніцтва па інфармацыю. У Тэлеграм?
-
Мяркую, што адсутнасьць адказу на гэтае пытаньне стрымлівала ўлады ад рэпрэсіяў супраць парталу
-
Цяпер вырашылі, што няма чаго баяцца і саромецца, цяпер усё можна
-
Я ня думаю, што рэакцыя Захаду на пагром Тut.by будзе надта радыкальнай
-
Крокі Захаду ў адказ на рэпрэсіі ў Беларусі часткова былі зробленыя, часткова яшчэ будуць зробленыя
-
Магчыма, гэта паскорыць прыняцьцё чацьвёртага пакету санкцыяў ЭЗ, магчыма, у адказ гэты пакет санкцыяў будзе больш моцным
-
Магчымасьці Захаду ўплываць на беларускую сытуацыю зараз абмежаваныя
-
Я пакуль ня бачу мяжы рэпрэсіяў, дзе ўлады могуць спыніцца
-
Рэпрэсіі захопліваюць усё новыя слаі грамадзянскай супольнасьці
-
Тут ёсьць псыхалягічны матыў — адпомсьціць усім, хто браў удзел у пратэстах мінулага году
-
Зь іншага боку, наперадзе электаральныя кампаніі — рэфэрэндум аб Канстытуцыі, мясцовыя выбары
-
Лукашэнка памятае, чым скончылася электаральная кампанія мінулага году і ён ня хоча, каб гэтая сытуацыя паўтарылася
-
Таму ён хоча, каб да таго часу сытуацыя ў грамадзтве стала стэрыльнай, каб нэўтралізаваць усіх, хто здольны
Што здарылася
-
Сілавікі прыйшлі ў цэнтральны і рэгіянальныя офісы кампаніі Tut.bу, а таксама ў афіляваныя зь ёй Hoster.by і av.by. Вобшукі праводзіліся таксама і ў кватэрах журналістаў.
-
Камітэт Дзяржкантролю паведаміў, што ў адносінах да пасадовых асоб ААТ «Тут Бай мэдыя» пачалі крымінальную справу паводле ч.2 арт.243 КК (ухіленьне ад сплаты падаткаў у асабліва буйным памеры).
-
Нібыта з 2019 году, калі ААТ стала рэзыдэнтам Парку высокіх тэхналёгіяў была атрымана выручка, «не абумоўленая дзейнасьцю, дазволенай для рэзыдэнтаў ПВТ».
-
Шэраг супрацоўнікаў парталу не выходзяць на сувязь, імаверна, што іх дапытваюць.
-
Дзьверы ў менскі офіс інтэрнэт-выданьня зафарбаваныя альбо залепленыя поліэтыленам. Па стане на 11.50 сайт перастаў працаваць.
-
Мінінфарм пацьвердзіў, што абмежаваў доступ да інтэрнэт-рэсурсу.