Агееў: «У Беларусі з’явяцца магчымасці выпраўляць тое, што дзесяцігоддзямі рабіў рэжым»
Алег Агееў. Фота: БАЖ
У беларускім заканадаўстве ўтрымліваецца значная колькасць нормаў, якія прадугледжваюць крымінальную і адміністрацыйную адказнасць за дыфамацыю — абразу і паклёп. Пра гэта гаворыцца ў чарговым, чацвёртым па ліку, аналітычным аглядзе, падрыхтаваным юрыстамі Беларускай асацыяцыі журналістаў, нагадвае праект «Филин».
У папярэднія гады ўраду Беларусі былі адрасаваныя рэкамендацыі аб неабходнасці зменаў заканадаўства ў бок большага захавання правоў чалавека. У прыватнасці, у рамках трэцяга цыклу Універсальнага перыядычнага агляду ў 2020 годзе, падрыхтаванага БАЖ.
Як адзначаюць аўтары чарговага агляду, у перыяд 2020–2023 гадоў названыя рэкамендацыі не былі выкананыя. Больш за тое, ва ўмовах грамадска-палітычнага крызісу, які пачаўся пасля прэзідэнцкіх выбараў 2020-га, рэзка ўзмацніліся жорсткасць як заканадаўства, якое ўсталёўвае абмежаванні права на свабоду выказвання меркавання, так і практыка прымянення дадзенага заканадаўства.
Абвінавачванні ў дыфамацыі сталі актыўна выкарыстоўвацца для пераследу палітычных апанентаў дзейнай улады, журналістаў і звычайных грамадзян, якія выказваюць нязгоду з дзеяннямі дзяржавы.
Тым не менш, юрысты БАЖ у чарговы раз выступілі з прапановай прыбраць з Крымінальнага кодэкса артыкулы аб паклёпе на чыноўнікаў.
«Филин» папрасіў пракаментаваць гэтую ініцыятыву юрыста, намесніка старшыні Беларускай асацыяцыі журналістаў Алега Агеева.
— Хоць такі зварот да ўладаў выглядае безнадзейным у сённяшніх умовах, чаму важна рабіць гэта, даносіць сваю пазіцыю?
— Рана ці позна ў Беларусі з’явяцца магчымасці выпраўляць тое, што дзесяцігоддзямі рабіў сённяшні рэжым. І, адпаведна, каб хутчэй і прасцей гэтыя змены адбываліся, трэба мець напрацоўкі і прапановы наконт таго, што будзе адпавядаць дэмакратычнай і прававой дзяржаве.
Таму, каб рэформы былі хуткімі, каб найхутчэй усё небяспечнае перастала працаваць, а ўсё добрае запрацавала як трэба, і неабходна распрацоўваць такія прапановы ўжо цяпер. Чым мы і займаемся.
— То-бок, гэта праца хутчэй на будучыню і не з цяперашняй ўладай?
— Канечне. На сённяшні рэжым надзеі ніякай ужо няма.
Алег Агееў. Фота: БАЖ
— За апошнія тры гады сітуацыя ў сферы дыфамацыйных абвінавачванняў толькі істотна пагоршылася. Якога развіцця падзей варта чакаць далей?
— На жаль, гэтыя тэндэнцыі існуюць. Дзеючае заканадаўства, ягонае прымяненне, усё больш імкнецца да пагаршэння сітуацыі. Адпаведна, нейкіх чаканняў, што гэты рэжым можна памяняць не ў чорны бок, а павярнуць да святла, ні ў каго не засталося.
Таму, гэта хутчэй спроба дамаўляцца з уладамі новай Беларусі. Што, дарэчы, сёння не зусім зразумела — якімі яны будуць, ці будуць яны гатовыя да размовы па пытаннях, узнятых у нашых чатырох даследваннях.
Нельга пакуль казаць, што гэта нейкі компексны падыход да рэфармавання медыясектара. Гаворка пра кропкавыя моманты, на якія абавязкова трэба будзе звяртаць увагу пры рэфармаванні сферы медыя ў новай Беларусі.
***
Нагадаем, што паводле арт. 367 КК (паклёп на Лукашэнку) суддзёй Таццянай Шоцік на тры гады калоніі быў асуджаны партыйны актывіст Ігар Леднік, які памёр у зняволенні ў лютым 2024-га.
Палітвязня судзілі за публікацыю «Мiжнародна прызнаны нейтралiтэт Беларусi — гарантыя бяспекi у рэгiёне АБСЕ» ў партыйным часопісе БСДП «Пазіцыя».