Як атрымліваць кайф ад футбола, застаючыся журналістам? Гутарка са Змітром Міцкевічам

Журналіст тэлеканала «Белсат» атрымаў трэнерскую ліцэнзію УЕФА катэгорыі С і плануе займацца аналітыкай гульні. Што прымусіла медыйшчыка ўшчыльную заняцца справамі футбольнымі? БАЖ пагутарыў са Змітром Міцкевічам.

Зміцер Міцкевіч закончыў школу трэнераў. Фота: Face­book

«Футбол немагчыма аддзяліць ад майго жыцця»

Былы журналіст «Нашай Нівы», а цяпер – тэлеканала «Белсат» Зміцер Міцкевіч мэтанакіравана акунуўся ў вір футбольнага жыцця. Ён атрымаў трэнерскую ліцэнзію УЕФА катэгорыі С і паспяхова закончыў гадавы курс тактычнага аналізу ў футболе ў онлайн-школе «Барселоны». «Спадзяюся, мая прыгода з цудоўнай гульнёй працягваецца, ды будзе доўгай і цікавай», — напісаў журналіст на сваёй старонцы ў «Фэйсбуку».

Гэты тэкст быў створаны, дзякуючы дапамозе нашых чытачоў! Падтрымайце БАЖ на Patreon!

— Вы ў свае 35 дабраахвотна вырашылі змяніць сваё жыццё. Што стала таму прычынай: незадаволенасць журналістыкай, а можа, патрэба рэалізаваць дзіцячую мару?

— Дзіцячая мара — сапраўды адзін з фактараў. Я з футболам іду праз усё жыццё, яго немагчыма аддзяліць ад мяне: з 6–7 годзікаў, як я пачаў за гульнёй назіраць.

І ў дзяцінстве, і падлеткам заўсёды прыходзіў на мазырскі стадыён «Юнацтва» перад матчамі і дапамагаў абслугоўваць матчы. Мне заўсёды хацелася быць бліжэй да працэсу.

На прафесійным узроўні ў футбол я не гуляў, але ў дзяцінстве правёў вельмі многа часу на заўзятарскім сектары і глядзеў футбол адтуль. Пасля быў час спартовай журналістыкі, у якой я таксама трохі папрацаваў. Пазней я ўладкаваўся ў маю ўлюбёную мазырскую «Славію».

Усё гэта было са мной. А цяпер я проста спрабую перайсці на новы ўзровень і знайсці сабе новае месца ў любімай гульні. Я бачыў пэўныя нішы, якія не з’яўляюцца мэйнстрымавымі, іх даследуе няшмат людзей (а ў Беларусі яны практычна адсутнічаюць), і мне захацелася паспрабаваць сябе.

— Якім чынам вы патрапілі на вучобу? Відаць, усё ж аднаго жадання мала?

— Пасля пераезду, ужо ў Польшчы, я спрабаваў пісаць аналітычныя тактычныя разборы, то-бок футбольную аналітыку, праўда, на аматарскім узроўні. Канешне, тэксты атрымліваліся дылетанцкімі, але маё імкненне да пільнага вывучэння гульні яны аформілі. Сябра падказаў мне анлайн-школу «Барселоны», у прынцыпе, гэта даволі даступная опцыя. Але асноўны масіў даследаванняў, дата-аналіз выходзяць на англійскай мове, так што яе веданне мне вельмі дапамагло.

Так выглядае атэстат пра заканчэнне гадавога курса тактычнага аналізу ў футболе ў анлайн-школе «Барселоны». Фота: Face­book

А пасля з’явілася магчымасць прайсці і трэнерскія курсы катэгорыі С. Катэгорыі УЕФА уяўляюць сабой розны ўзровень прафесійнай кваліфікацыі трэнераў. Я ўзабраўся толькі на першую прафесійную прыступку, з дзецьмі працаваць не планую, бо мяне найперш цікавіць аналітыка, выкарыстанне вялікіх дадзеных у футболе.

Зараз увесь спорт вялікіх дасягненняў, у тым ліку і футбол, завязаныя на вялікіх аб’ёмах дадзеных, на аналізе інфармацыі.

— Якія дзверы вам адчыняе трэнерская катэгорыя С?

— Яна дазваляе працаваць асістэнтам трэнера ў прафесійных футбольных клубах, быць першым трэнерам у аматарскіх камандах, а таксама дазваляе трэніраваць дзяцей ад 6 да 13 гадоў у футбольных акадэміях.

Зміцер Міцкевіч. Фота: Вальдэмара Дамейкі

«Маё захапленне футболам не ўплывае на журналістыку»

— Ці маеце ўжо канкрэтныя планы на сваю футбольна-трэнерскую кар’еру?

— Мая асноўная праца – журналістыка, якой і прысвячаю асноўную частку часу. Але таксама сачу за дзвярыма, якія адкрываюцца на трэнерскім шляху. У мяне ёсць планы па далейшай вучобе, таму што я ўзабраўся толькі на першую прыступку. Менавіта зараз цікаўлюся не нейкай вокамгненнай магчымасцю папрацаваць (хаця гэта было б цудоўна), але трэба засвоіць большы аб’ём інфармацыі, каб перайсці на вышэйшы ўзровень.

Ёсць цудоўны фільм Mon­ey­ball, зняты паводле кнігі Майкла Льюіса «Mon­ey­ball. Як матэматыка змяніла самую папулярную спартыўную лігу ў свеце», выдадзенай у 2003 годзе. Гэта кніга якраз пра неад’емную ролю аналітыкі і статыстыкі ў спорце. Тактычны аналіз таго, што адбываецца на футбольным полі, плюс статыстычны аналіз, іх трактоўка – гэта цэлая навука.

— На «Белсаце» ведаюць пра незвычайны паварот у вашым жыцці?

— Я нікуды не сыходжу, проста паралельна вучуся рабіць штосьці іншае. Пашыраю кампетэнцыі свайго хобі і надаю яму крыху больш часу, але на маю асноўную працоўную дзейнасць гэта пакуль ніяк не паўплывае.

Зміцер Міцкевіч у студыі «Белсата». Фота: Face­book

— Вы выказалі вялікую падзяку сваёй сям’і і блізкім людзям за падтрымку падчас вучобы. Цяжка далася?

— Найперш вучоба вымагае часу, якога заўсёды не хапае, асабліва калі ты маеш сям’ю, дзяцей. Мае блізкія людзі бачылі, якім шчаслівым робіць мяне гэты занятак. Я сапраўды гэта люблю, таму падтрымка блізкіх людзей вельмі важная.

Калі назіраеш за футбольным матчам, ты спрабуеш выбудоўваць паралельныя стратэгіі і тактыкі той ці іншай гульні. Часам глядзіш і думаеш: на месцы трэнера я зараз зрабіў бы гэта; бабах — і трэнер робіць менавіта тое, што ты падумаў.

Больш за тое, у замежных СМІ (англійскіх ці італьянскіх) вельмі развітая футбольная аналітыка публіцыстычныга характару — журналісты даходліва тлумачаць сваім чытачам сутнасць таго, што адбываецца на футбольным полі. На Захадзе гэта вельмі папулярна: усе абмяркоўваюць, пра гэта гавораць.

У Беларусі зараз такога проста не існуе. Увогуле ў Беларусі з любой аналітыкай зараз вялікія праблемы з‑за відавочных прычын. І ўвогуле з краіны з‑за санкцый сышлі статыстычныя кампаніі, натуральна, цяпер некаму збіраць інфармацыю, даступную трэнерскім штабам.

Я з цяжкасцю ўяўляю, як цяпер трэнеры могуць працаваць на сур’ёзным узроўні, бо без вялікай колькасці інфармацыі сучасны трэнер як без рук. Магчыма, існуюць нейкія альтэрнатыўныя метады збору дадзеных (але я пра іх не ведаю). У любым выпадку адсутнасць выхаду на міжнародны рынак вельмі кеспка адбіваецца на развіцці беларускага футбола.

«За шчасце было б убачыць Лігу чэмпіёнаў у Мазыры»

— То-бок, вы бачыце магчымасць спалучыць абедзве прафесіі: працаваць футбольным аналітыкам і адначасова далей займацца журналістыкай?

— Усё залежыць ад сітуацыі, ад развіцця падзей. Мне цікава і тое, і тое. Пакуль я толькі вучуся.

Канешне, працу ў трэнерскім штабе футбольнага клуба не заменіць нічога: гэта пэўны адрэналін і зусім іншы ўзровень цікавасці і адказнасці. Гэта тое ж самае, што пісаць пра палітыку і непасрэдна рабіць палітыку: калі ты варочаеш зусім іншымі аб’ёмамі інфармацыі, калі ты сам прымаеш рашэнні, а затым пажынаеш іх вынік. Мне здаецца, што гэта прыносіць куды больш асалоды: ты сам знаходзішся ўнутры працэсу, пастаянна развіваешся.

А самае класнае ва ўсім гэтым — адчуванне калектыву: ты камунікуеш, ты дзелішся ведамі і адначасова назіраеш за рэалізацыяй тваіх ідэй. Я праходзіў стажыроўку ў межах майго навучання, у меня была магчымасць паглядзець, як гэта адбываецца ў польскіх футбольных клубах: я кайфаваў. Гэта вельмі класны досвед.

Зміцер Міцкевіч. Фота: Face­book

— Вы многа гаворыце пра мазырскую «Славію» і адначасова вучыцеся на трэнера. Вы звязваеце сваё трэнерскае жыццё (калі яно складзецца, канешне) менавіта з родным клубам?

— Я дагэтуль не ведаю, ці прыдатны да прафесіі трэнера: у мяне няма прафесійнага досведу.  Аналітыка — гэта трохі іншае: праца з выбудоўваннем стратэгіі, з аналізам таго, што адбываецца, і данясеннем атрыманай інфармацыі да трэнерскага штаба. А што трэнерская каманда будзе рабіць з атрыманай інфармацыяй — гэта ўжо іхняя справа.

З іншага боку, калі я з самага дзяцінства заўзеў за мазырскую «Славію» і шмат гадоў правёў у розных іпастасях каля гэтага клуба і ўнутры яго — ў ролі прэс-аташэ і дапамагаў працаваць з заўзятарамі, — то для мяне было б вялікім гонарам калі-небудзь там папрацаваць. 

Канешне, мара любога фаната – вярнуцца ў родны клуб. Было б крута — чарговы раз убачыць Лігу чэмпіёнаў у Мазыры. Напэўна, гэта можна было б назваць шчасцем.