Двум дзясяткам рэдакцый забяспечаць дзяржаўнае фінансаванне

Агулам у “спіс шчасліўчыкаў” увайшло 21 выданне – усё гэта газеты і часопісы дзяржаўнай формы ўласнасці. Збольшага яны паўтараюць мінулагодні пералік.

• “Алеся”

• “Беларускі гістарычны часопіс”

• “Бярозка”

• “Вместе!”

• “Вясёлка”

• “Журнал специального назначения”

• “Звязда” (дадаткі “Чырвоная змена”, “Мясцовае самакіраванне”)

• “Знамя юности”

• “Зорька”

• “Літаратура і мастацтва”

• “Маладосць”

• “Мастацтва”

• “Народная асвета”

• “Народная газета”

• “Нёман”

• “Полымя”

• “Родная прырода”

• “Рэспубліка”

• “СБ. Беларусь сегодня”

• “Сельская газета»

• “Спортивная панорама”

Гаворка выключна пра друкаваныя выданні, паколькі галоўны прапагандысцкі рупар улады – дзяржаўнае тэлебачанне – фінансуецца асобным артыкулам бюджэта.

Ва ўрадавым дакуменце не называюцца сумы, якія рэжым гатовы патраціць на дзяржаўныя медыя, але, як паказвае папярэдні досвед, гэта мільёны долараў з кішэняў падаткаплатнікаў.  

Так, за мінулы год фінансаванне СМІ абышлося дзяржаўнаму бюджэту ў 147 мільёнаў ​​рублёў, яшчэ каля 16 мільёнаў склалі выдаткі на раёнкі з мясцовай казны. Большая частка сродкаў (блізу 85%) ідзе на падтрымку тэлебачання і радыё, папяровыя выданні атрымліваюць рэшткі.  

Напрыклад, Белтэлерадыёкампанія атрымала на 2022 год амаль 115 мільёнаў ​​рублёў (пад 50 мільёнаў долараў у эквіваленце), плюс 8,5 мільёна рублёў перавялі на рахункі кампаніі “Мір”, якая вяшчае на краіны СНД. Пры гэтым сродкі з бюджэту тэлевізійнікам паступаюць не толькі з артыкула “расходаў СМІ”, яны закладаюцца нават як “нацыянальная абарона”. Не дзіва, што з такім крэдытам даверу прапагандысты выходзяць на новы ўзровень “аўтарскай журналістыкі” – з непрыхаванымі абразамі і пагрозамі на адрас палітычных апанентаў.

Акрамя таго, сёлета ўлады знайшлі новых “донараў” для сваёй прапаганды. У сакавіку Аляксандр Лукашэнка падпісаў указ “Аб развіцці сродкаў масавай інфармацыі”, згодна з якім уводзіцца абавязковы збор з рэкламадаўцаў на падтрымку пэўных нацыянальных медыяў:

10% — за размяшчэнне вонкавай рэкламы і рэкламы ў транспарце,

20% — у “іншых выпадках” (размытае паняцце, якое дазваляе “даіць” практычна ўсіх камерсантаў – БАЖ).

Акрамя таго, стаўка падатку на даданую вартасць (ПДВ) за паслугі перадачы дадзеных павялічылася з 25% да 26%.

Сам Аляксандр Лукашэнка падчас адной з сустрэч з “прапагандысцкім актывам” наўпрост патлумачыў, што дадатковыя грошы пойдуць на ўзмацненне “інфармацыйнага складніка”.   

Зрэшты, гэта вынікае і з падпісанага ім дакумента “Аб мерах па рэалізацыі ўказа ад 31 сакавіка 2022 года №131”. Там удакладняецца, як атрымаць фінансаванне ад падатковых збораў з рэкламадаўцаў.

У прыватнасці, вызначаць атрымальнікаў і размяркоўваць сродкі даручылі спецыяльнай камісіі пры Міністэрстве інфармацыі. У сваю чаргу кіраўнікам СМІ, якія маюць “дэфіцыт фінансавання”, трэба напісаць хадайніцтва, падаць звесткі пра рэдакцыю і патлумачыць неабходнасць матэрыяльнай дапамогі.

Паводле афіцыйнай версіі Мінінфармацыі, на гэты момант СМІ Беларусі прадстаўленыя 8 цэнтральнымі тэлеканаламі (палова з іх мае расійскую базу, на якую “чапляецца” беларускі кантэнт) і 6 мясцовымі, а таксама трыма дзясяткамі радыёстанцый, 7 інфармацыйнымі агенцтвамі і 1,5 тысячамі газет і часопісаў (без уліку інтэрнет-выданняў).