Будынкі забаранілі здымаць пасля затрымання расійскага дыверсанта? (Абноўлена, тэкст)

“Калі верыць гэтаму дакументу, то прычынай павышанай увагі да ўсіх, хто фатаграфуе альбо здымае на відэа адміністрацыйныя будынкі, стала затрыманне грамадзяніна Расіі ў Лоеве. Калеснічэня А.А. нібыта быў затрыманы ў 10 гадзін 23 лютага падчас фатаграфавання мясцовага РУУС. Пасля, ужо ў пастарунку, у яго фотаапараце знайшлі фота іншых адмінбудынкаў”, – піша “Еўрарадыё”.

“23 лютага 2015 года ў 10.00 ля будынка Лоеўскага РАУС затрыманы грамадзянін Расійскай Федэрацыі Калеснічэня А.А., які пры дапамозе фотаапарата ажыццяўляў здымкі будынка РАУС і размешчанага побач будынка ваенкамата. Пры аглядзе забраных у яго рэчаў на вонкавым носьбіце інфармацыі фотаапарата былі знойдзеныя 15 фотаздымкаў з выявамі будынкаў дзяржаўных органаў, чыгуначнага вакзала Гомеля, а таксама фрагментаў унутарнай і вонкавай частак паветранага судна.

З мэтай выключэння аналагічных правакацыйных дзеянняў, а таксама ў выкананне ўказання Міністра ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь па забеспячэнні грамадскай бяспекі неабходна:

— арыентаваць супрацоўнікаў АУС, якія нясуць службу ў складзе штатных нарадаў АДС (аператыўна-дзяжурных службаў – заўв. БАЖ), а таксама нарадаў, задзейнічаных у ахове грамадскай бяспекі ў адзінай дыслакацыі, на выяўленне, затрыманне і дастаўку ў АУС асобаў, які ажыццяўлялі фота- і відэаздымкі будынкаў дзяржаўных органаў, у тым ліку тых, якія ажыццяўляюць праваахоўную дзейнасць, а таксама крытычна важных аб’ектаў. Папярэдзіць пра неабходнасць павышэння пільнасці падчас нясення службы;

— пры ажыццяўленні разбіральніцтва з указанымі асобамі ў абавязковым парадку забяспечыць іх асабісты вобшук, апытанне, праверку па базах дадзеных МУС, а таксама пастаноўку на дакта‑, фота- і відэаўлікі;

— арганізаваць праверку фота‑, гука, відэазапісваючай апаратуры, якія знаходзяцца пры іх, іншых прыладаў, якія выкарыстоўваюцца для гэтых мэтаў, а таксама абсталявання для перадачы і прыёму дадзеных па правадных і бесправадных каналах сувязі;

— па кожным факце затрымання такіх асобаў неадкладна інфармаваць упраўленне аператыўна-дзяжурнай службы міліцыі грамадскай бяспекі МУС па тэлефоне з наступным прадстаўленнем на працягу трох гадзін тэлеграмы з тлумачэннем абставінаў выяўленага правапарушэння і зробленых захадаў.

Намеснік Міністра, генерал-маёр міліцыі Н. А. Мельчанка”.

– Можна зразумець намеры, з якімі выдадзеная гэтая “арыенціроўка”, але яна насамрэч утрымлівае шэраг палажэнняў, якія замахваюцца на правы грамадзян і не адпавядаюць заканадаўству, – кажа намеснік старшыні ГА “Беларуская асацыяцыя журналістаў” Андрэй Бастунец.  

– Па-першае, затрыманне грамадзян (незалежна ад таго, фатаграфуюць яны ці не) павінна ажыццяўляцца на падставе Кодэкса аб адміністрацыйных правапарушэннях. Паводле КаАП, “затрыманне” – гэта кароткатэрміновае абмежаванне волі фізічнай асобы, у дачыненні да якой вядзецца адміністрацыйны працэс, за здзяйсненне ёй адміністрацыйнага правапарушэння. Абсалютна незразумела, на якой падставе затрымліваюць грамадзян, што фатаграфуюць будынкі. Прычым пералік гэтых будынкаў, зноў-такі, не абмежаваны. Таму гэта – адвольнае прымяненне закона, роўнае свавольству. Патрабаванне забяспечыць апытанне, вобшук, праверку па базе дадзеных, пастаноўку на фота-відэаўлік, зноў-такі, не адпавядае КаАП, калі чалавек не з’яўляецца “затрыманым”, а апынуўся ў міліцыі толькі для “праверкі асобы”. Што тычыцца дактыласкапіі – яна дапускаецца толькі ў тым выпадку, калі здзейсненае правапарушэнне прадугледжвае пакаранне ў выглядзе арышту.

Паводле юрыста, цяпер ГА “БАЖ” будзе ўдакладняць, ці адпавядае рэчаіснасці размешчаны ў інтэрнэце дакумент, і калі так – патрабаваць яго прывядзення ў адпаведнасць з заканадаўствам.

– Паколькі гэтыя палажэнні наўпрост закранаюць правы грамадзян, яны павінныя быць выдадзеныя ў выглядзе нарматыўнага акту; нарматыўны акт павінен быць апублікаваны (бо толькі апублікаваныя нарматыўныя акты набываюць сілу); ён павінен прайсці экспертызу на адпаведнасць нарматыўным актам вышэйшага ўзроўню, – кажа Андрэй Бастунец.  

Нагадаем: 26 лютага супрацоўнік “Комсомольской правды” в Беларуси” Дзмітрый Ласько, які збіраўся сфатаграфаваць новую падсветку будынка прэзідыума Акадэміі навук, быў затрыманы спачатку ахоўнікам будынка, а затым міліцэйскім нарадам і ў выніку правёў каля чатырох гадзін у Першамайскім РУУС, дзе ў яго праверылі дакументы, прагледзелі ўсе здымкі і складалі пратакол апытання.

1 сакавіка каля пасольства Расіі, куды людзі неслі кветкі і свечкі на знак памяці пра забітага расійскага палітыка Барыса Нямцова, ахоўнікі будынка забаранялі журналістам рабіць фотаздымкі.

2 сакавіка ў Глыбокім (Віцебская вобласць) незалежнага журналіста, сябра ГА “БАЖ” Змітра Лупача не ўпусцілі ў райвыканкам з фотаапаратам Nikon у сумцы. Міліцыянт заявіў, што “з прафесійнымі фотаапаратамі” ўваход у райвыканкам забаронены, спаслаўшыся на распараджэнне кіраўніка справамі райвыканкама.

7 сакавіка міліцыя ў Іўі (Гродзенская вобласць) затрымала турыстаў з Мінска за фатаграфаванне адміністрацыйных будынкаў у цэнтры горада. У іх забралі пашпарты і папрасілі паказаць фатаграфіі і выдаліць тыя, на якія трапілі пракуратура, пажарная частка, выканкам, бібліятэка і ЗАГС. Пасля выдалення здымкаў міліцыянт вярнуў пашпарты і папрасіў прабачэння за нязручнасці.

Некаторыя міліцыянты спасылаліся на новае “ўнутранае” распараджэнне кіраўніцтва – у прыватнасці, намесніка міністра ўнутраных спраў, начальніка міліцыі грамадскай бяспекі Мікалая Мельчанкі. Журналісты марна спрабавалі атрымаць копію гэтага дакумента. 4 сакавіка ГА “БАЖ” накіравала на імя сп-ра Мельчанкі афіцыйны ліст з просьбай выслаць копію дакумента, калі такі існуе.

Між тым, 6 сакавіка МУС дало афіцыйны каментар дзяржаўнаму агенцтву БелТА, заявіўшы, што прадастаўленне СМІ ўнутрыведамасных дакументаў абавязковым не з’яўляецца. “Падобнае патрабаванне накіравана выключна на забеспячэнне бяспекі ў краіне і заклікана павысіць пільнасць супрацоўнікаў органаў унутраных спраў у частцы прадухілення магчымых пагрозаў разнага характару: ад правакацый да тэрарыстычных актаў”, – заявіў неназваны прадстаўнік МУС.