Алена Ляшкевіч: Немагчыма адзін дзень пісаць пра палітыку, а наступны – пра традыцыйную культуру

– Пасля музею я працавала Мінскім абласным цэнтры народнай творчасці і вырашыла інфармаваць пра тутэйшыя мерапрыемствы профільныя культурніцкія выданні. Пісала спачатку нататкі, а потым – паўнавартасныя артыкулы ў розныя выданні, на сайт “Жывая спадчына Беларусі”.

У 2014 годзе я вырашыла ўдасканальвацца ў журналісцкім рамястве і запісалася на курсы спачатку Беларускага калегіума, а потым – ГА “БАЖ”.

У журналістыку я ішла менавіта дзеля таго, каб тэма беларускай традыцыйнай культуры гучала ў медыя. Журналіст павінен быць спецыялістам у той сферы, пра якую піша. Немагчыма сёння пісаць пра палітыку, заўтра – пра дзіцячыя дамы, а паслязаўтра – пра традыцыйную культуру. Так журналіст проста не зможа прафесійна разабрацца ў той ці іншай з’яве.

Зараз я таксама спрабую рабіць якасныя фотаздымкі для сваіх матэрыялаў. Бо журналісту, які працуе з такімі тэмамі, варта зразумець: у тую вёску пасля цябе, можа, наогул ніводзін чалавек ужо і не прыедзе з фотаапаратам.

Я пішу ў асноўным пра аўтэнтычную культуру, традыцыі, захаванне іх у горадзе, у вёсцы.

– Ваша хобі накладае нейкі адбітак на стыль жыцця, адзначэнне святаў?

– Людзі адзначаюць традыцыйныя святы звычайна дома. Калі гэта людзі сямейныя, – напрыклад, беларускамоўная сям’я з нашай супольнасці – яны зробяць сабе паўнавартаснае свята. Калі я жыву адна, то магу, напрыклад, зварыць адну куццю, паставіць яшчэ пару страў нейкіх, і такім чынам вось адзначыць Каляды…

Таксама ў нашым асяроддзі дзяўчаты звычайна носяць элементы традыцыйнага строю. Цікавы матэрыял, дарэчы, неяк рабіла мая калега-журналістка Хрысціна Марчук – яна пісала пра тое, як сучасная жанчына пачуваецца ў традыцыйным адзенні, як пасуе андарак (спадніца з традыцыйнага строю) да вопраткі розных модных брэндаў.

– А Вы ж часта носіце традыцыйную вопратку?

– Поўны строй апранаю звычайна на святы, а нейкія элементы традыцыйнага адзення можна насіць хоць кожны дзень.

– Як калегі-журналісты рэагуюць на Ваша захапленне?

– Трэба сказаць, што ў маім культурніцкім асяроддзі калегі вельмі добра да ўсяго такога ставяцца. У нашым выданні за кожным замацаваны нейкі накірунак: хтосьці за жывапіс, хтосьці за тэатр адказвае… Усе накірункі важныя.

Таму я не лічу, што гэта нейкае “паданне даўно мінулых дзён” – для мяне гэта жывая з’ява. Я кожны дзень кантактую з вялікай колькасцю сяброў “Студэнцкага этнаграфічнага таварыства”, ёсць суполкі ў іншых рэгіёнах, людзі збіраюцца, спяваюць, танчаць, робяць сабе традыцыйныя строі…

– Як думаеце, традыцыйная культура можа сёння захапіць шырэйшае кола людзей?

– У савецкі час была свая хваля цікавасці да гэтай тэмы, хваля фалькларызму. Сёння з’явілася новая моладзевая хваля аднаўлення элементаў традыцыйнай культуры ў горадзе. Чым больш гэта тэма гучыць у медыя, тым больш людзі цікавяцца ёй.

Што ж да моды на вышымайкі і падобную прадукцыю – не ўсім навукоўцам падабаюцца пэўныя рэчы. Людзям, добра знаёмым з традыцыйнай культурай, не вельмі падабаецца выдзернуты з канктэксту арнамент, налеплены на кубак. Хоць гэты арнамент традыцыйна насілі на вопратцы, напрыклад. Альбо калі ўзоры “мужчынскага тыпу” ўзялі і размясцілі на жаночай кашулі. У такім выпадку паўстае пытанне пра якасць прадукту.

Але хай гэта будзе хоць так, чым зусім ніяк. Няхай культура такім чынам пра сябе заяўляе шырокаму грамадству. Нават зараз у самых нечаканых месцах часам сустрэнеш чалавека ў вышымайцы. Калі чалавек хоча пазначыць сябе беларусам – гэта выдатна!

Фоты «Радыё Свабода», Канстанціна Міхалевіча і Уладзіміра Ляшкевіча